CropExplore

Waarom dit project? 

Vanuit de markt is er een duidelijke trend zichtbaar naar een rijker gebruik van plantaardige grondstoffen in dagdagelijkse voedingsproducten. Dit enerzijds omdat consumenten bewuster omgaan met hun gezondheid en steeds meer op zoek gaan naar nieuwe smaken en anderzijds doordat er een stijgende vraag is naar authentieke, lokale en gerevaloriseerde grondstoffen omwille van duurzaamheidsaspecten.  

Deze tendens heeft maatschappelijk gezien ook wel heel wat voordelen door af te stappen van een weinig duurzaam en erg kwetsbaar landbouwsysteem dat is gebaseerd op monoculturen en grote volumes. Een grotere biodiversiteit in de landbouw leidt ook tot een grotere diversiteit op ons bord, en dat heeft nutritioneel gezien alleen maar voordelen.  

Voor de voedingsindustrie brengt dit heel wat opportuniteiten naar productontwikkeling met zich mee. Maar het is gewoonlijk wel een beetje een sprong in het duister. De nieuwe grondstoffen zijn niet goed gekend en hun impact op productkwaliteit is daarom moeilijk in te schatten. Bedrijven die de stap wagen, houden het op de ‘trial & error’ tactiek om nieuwe producten te ontwikkelen, omdat de informatie die ze nodig hebben te gefragmenteerd, te oppervlakkig of niet aanwezig of vrij beschikbaar is. Nochtans is er in academische kringen (en ook daarbuiten) wél heel wat geweten over - bekende en minder bekende - alternatieve gewassen. Het is maar een kwestie van ze op de juiste manier samen te brengen en waar nodig, ontbrekende info aan te vullen om zo op een veel efficiëntere en gerichtere manier aan productontwikkeling te kunnen doen. 

Onderzoeksaanpak 

CropExplore is een collectief onderzoeksproject (type VIS-CO), waarmee we spelers in de agro-voedingsketen willen inspireren en stimuleren om aan de slag te gaan met nieuwe plantaardige grondstoffen. Concreet willen we dit doel bereiken door:  

• Een uitgebreide vooronderzoeksfase uit te voeren om zoveel mogelijk reeds gekende, onderbenutte en nieuwe plantaardige grondstoffen te exploreren en te inventariseren.  
• Een kennismatrix te creëren waarin bestaande en nieuwe kennis van de nutritionele, economische, agrarische en functionele eigenschappen van een uitgebreide lijst van plantaardige grondstoffen en afgeleide producten wordt verzameld. Ook de toepassingsmogelijkheden van deze grondstoffen worden hierin opgenomen.
• Het omzetten van deze kennismatrix naar een online beschikbare en gebruiksvriendelijke tool die al deze informatie over de grondstoffen bevat en het mogelijk maakt om heel gericht te zoeken naar grondstoffen met specifieke eigenschappen.
• Het uittesten van een selectie van deze grondstoffen in een reeks basisproducten. De hieruit voortvloeiende kennis over de toepasbaarheid van deze grondstoffen in voedingsproducten wordt ook ter beschikking gesteld in de online tool. 
• De online tool te valideren door het ontwikkelen van innovatieve producten met nieuwe plantaardige grondstoffen zowel met bedrijven binnen als buiten de gebruikersgroep.  
• Het identificeren van opportuniteiten voor landbouwers en tuinders om te diversifiëren in teelten.  

Doelgroep en verwachte resultaten

Het project is in eerste plaats gericht naar alle verwerkende bedrijven die voedingsproducten maken die (deels) gebaseerd op ‘wisselbare plantaardige grondstoffen’, zijnde producenten van:  

• Brood-en bakkerijproducten 
• Vleesalternatieven en hybride vleesproducten 
• Zuivelvervangers 
• Groente- en fruitgebaseerde producten 
• Dranken
• Snacks en desserten
• Veevoeding

Daarnaast maken ook ingrediëntenleveranciers en landbouwers en tuinders deel uit van de doelgroep van dit project.

Met het CropExplore project willen we komen tot een schat aan beschikbare en nieuwe informatie in een kennismatrix over zeker 150 bekende en minder bekende plantaardige gewassen/grondstoffen. Van elk gewas en de hiervan afgeleide grondstoffen zal de kennismatrix informatie bevatten omtrent de nutritionele samenstelling, agro-economische (teelteigenschappen, beschikbaarheid,…) en functionele eigenschappen (gedrag in water, verstijfselingsgedrag, emulgerend vermogen,…) en de toepassingsmogelijkheden. Al deze informatie zal verzameld worden in een handige online tool,  met specifieke zoekfuncties en fiches met eigenschappen van de gewassen en de daarvan afgeleide grondstoffen. Informatie kan zo opgevraagd worden rond een specifiek gewas, of er kan op zoek worden gegaan naar een grondstof die voldoet aan specifieke criteria. Toegang tot deze online tool zal vanaf 2021 kunnen worden aangekocht door bedrijven die niet deelnemen aan het project.

Projectpartners

Flanders’ FOOD beheert en coördineert het project. De uitvoering is in handen van:

• De Onderzoeksgroep voor Technologie en Kwaliteit van Dierlijke Producten van de KU Leuven onder leiding van Prof. Dr. ir. Ilse Fraeye
• Het laboratorium voor Graan- en Diervoedertechnologie van de UGent onder leiding van Prof.Dr. ir. Filip van Bockstaele
• Eenheid Technologie en Voeding van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek met Dr. ir. Bart Van Droogenbroeck als verantwoordelijke voor de uitvoering van het project
• Boerenbond
• Foodlab Proef!