Competentieprognose in kaart brengen van een voedingsindustrie in verandering: impact digitalisering
Voedingsbedrijven in Vlaanderen zetten belangrijke stappen in de richting van industrie 4.0 en de voedingsfabriek van de toekomst. Doorgedreven digitalisatie is een onmisbare schakel in deze transformatie en van cruciaal belang voor voedingsbedrijven waar operationele excellentie een must is om de marktpositie te behouden en verder te groeien door export.
Digitalisering laat zich voelen in elke afdeling binnen een bedrijf: van HR en boekhouding tot productie en marketing – overal zijn er mogelijkheden en opportuniteiten om te digitaliseren. Nieuwe digitale tools (edocx, big data analyse, ….) doen hun intrede en hebben een ingrijpende invloed op de werkvloer. Elke werknemer binnen een bedrijf zal geconfronteerd worden met de impact van digitalisering. Nieuwe jobs zullen ontstaan, bestaande jobs zullen een andere invulling krijgen of verdwijnen. Welke nieuwe verwachtingen schept dit naar de werknemers toe?
Het project SCOPE Voedingsindustrie was een kwalitatief competentieprognose-onderzoek, een samenwerking tussen Alimento en Flanders’ FOOD waarbij samen met voedingsbedrijven en stakeholders- toekomstige competentieverwachtingen in kaart werden gebracht. In welke mate zorgt digitalisering voor een competentieverschuiving en hoe kunnen we dreigende mismatches op de arbeidsmarkt counteren?
Via diepte interviews bij 18 voedingsbedrijven werden competentieverschuivingen ten gevolge van digitalisering in kaart gebracht op een termijn van tien jaar. Er werd gefocust op twee voedingsspecifieke processen:
De digitale transformatie heeft betrekking op alle bedrijfssectoren, maar de impact ervan is niet gelijklopend voor alle functies. In de diepte interviews werden 3 digitaliseringsscenario’s (uit een lijst van 20) geselecteerd waarvoor een significante impact op de competentienoden verwacht wordt:
De belangrijkste evoluties op de werkvloer die hiermee gepaard gaan zijn:
De impact op de competentienoden kan als volgt worden samengevat:
Terwijl bedrijven zich automatiseren, digitaliseren en transformeren is de grootste uitdaging geworden om het evenwicht te vinden tussen technische competenties en interpersoonlijke competenties. Om de digitale transformatie efficiënt te laten verlopen is het noodzakelijk mens en technologie succesvol met elkaar te koppelen. Soft skills (vermogen om samen te werken, problemen op te lossen, communiceren , …) spelen hierin een cruciale rol. Tegelijkertijd maken de beschikbare technologieën het mogelijk de mens op verschillende vlakken te ondersteunen. Niet elke taak wordt complexer, in vele gevallen wordt het net eenvoudiger.
Als uitkomst van dit onderzoek naar de impact van digitalisering op de toekomstige competentienoden werd een actieplan opgesteld waarmee Flanders’ FOOD, alimento en hun partners aan de slag gaan.
De eerste actie uit het actieplan heeft zich vertaald in de start van het Operator 4.0 project, gestart in 2020. Met dit COOCK project willen de partners inzetten op integratie van het menselijk aspect in het digitalisatietraject.
Flanders’ FOOD trad op als promotor, Alimento was partner en Mpiris stond in voor de uitwerking van het project. Scope voedingsindustrie werd gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds en de Vlaamse overheid.