Ontdek de uitdagingen rond het hergebruik en vermijden van voedselverpakkingen binnen het Value4Pack-project. Van hygiëne en logistiek tot consumentengedrag en businessmodellen: we brengen de belangrijkste inzichten in kaart.
Tip: Kom op 2 oktober naar het slotevent van Value4Pack en laat je inspireren door inzichten, praktijkvoorbeelden en concrete oplossingen rond duurzame voedselverpakking: re(f)use), reduce en recycle.
Meer info: Value4Pack Slotevent - Flanders' FOOD
In de zoektocht naar duurzamere verpakkingen is het hergebruiken (reuse) of zelfs vermijden (refuse) van voedselverpakking een logische stap. Maar in de praktijk blijkt dat lang niet evident. Binnen het Value4Pack-project werd een bevraging georganiseerd bij bedrijven uit verschillende landen in Europa. Doel? Begrijpen welke obstakels er vandaag bestaan rond RE(F)USE, van hygiëne en logistiek tot consumentengedrag en businessmodellen. De input van bedrijven werd geanalyseerd en samengebracht in zes grote uitdagingen:
1. Hygiëne & Kwaliteitscontrole
Het waarborgen van voedselveiligheid in een hergebruikssysteem blijft een uitdaging.
- Er is een tekort aan internationale standaarden voor hoe ‘proper genoeg’ eruitziet voor herbruikbare verpakkingen.
- In wasstraten is het moeilijk om verschillende soorten kunststof automatisch te herkennen. Een mix van materialen samen wassen kan leiden tot schade en ineffectieve reiniging door suboptimale temperatuur en inefficiënte toepassing van reinigingsmiddel. Elk soort plastiek heeft verschillende eigenschappen en daarom een aangepast wasprotocol nodig.
- Meervoudig gebruik van een verpakking tast soms het materiaal aan, zowel qua prestaties als qua uiterlijk. Er is nood aan systemen om het aantal wascycli per verpakking nauwkeurig op te volgen.
2. Logistiek
Een goed draaiend hergebruiksysteem valt of staat met een efficiënte retourlogistiek.
- Het organiseren van terugnames van verpakking is complex en kostelijk. De verpakking moet na gebruik bij de consument gewassen en gereinigd terugkeren naar de productiefaciliteit.
- De transportimpact en CO₂-uitstoot kunnen hoger uitvallen dan bij wegwerpverpakkingen. Slimme centralisatie van logistiek en reiniging is daarom essentieel om de milieu-impact te beperken.
3. Consumentengedrag
Hergebruik kan enkel slagen als de consument meewerkt. Er moet dus een gedragsverandering plaatsvinden bij de consument.
- Lage retourpercentages kunnen wijzen op een gebrek aan motivatie of informatie. Er is meer informatie nodig hoe consumentengedrag veranderd kan worden en welke terugbrengsystemen succesvol zijn.
- Consumenten weten vaak niet goed wat het verschil is tussen recycleerbare en herbruikbare verpakking.
- Er is nood aan duidelijke communicatie en gedragsinzichten om mensen inzicht te geven in economische en milieuvoordelen en hen zo echt in beweging te krijgen.
4. Samenwerking in de keten: iedereen moet mee
Een hergebruikssysteem werkt pas als alle schakels in de keten vlot samenwerken.
- Hergebruik vereist afstemming tussen fabrikanten, distributeurs, retailers en logistieke dienstverleners. Zonder gecoördineerde inzameling of retourpunten valt de hele keten stil.
- Standaardisatie van verpakkingen of logistiek kan opschaling van het systeem efficiënter maken.
- Gedeelde operationele modellen en gegevensstandaarden zijn van belang. Een sluitende track-and-trace is nodig om elke verpakking individueel op te volgen.
5. Opschaling & Economische haalbaarheid
Hergebruiksmodellen werken op kleine schaal (festivals, campussen), maar opschalen is moeilijk.
- De initiële investeringskost (voor wasinstallaties, voorraad, IT-systemen) is hoog.
- Terugverdientijden lopen al snel op tot 5 jaar of meer.
- Samenwerking tussen bedrijven is cruciaal om schaalvoordelen te realiseren.
6. Regelgeving en standaarden
De wettelijke context voor herbruikbare verpakking is nog in volle ontwikkeling.
- Er is onduidelijkheid over hygiënenormen, etikettering en aansprakelijkheid bij contaminatie.
- Zonder juridische duidelijkheid zijn veel bedrijven terughoudend om in hergebruikssystemen te investeren.
“Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or EISMEA. Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.”
