In Vlaanderen is artificiële intelligentie (AI) aan een sterke opmars bezig. Zo vinden universiteiten, hogescholen en bedrijven steeds meer business cases waar ze AI kunnen inzetten. Om het ecosysteem van Vlaanderen met al deze mogelijkheden te inspireren, vonden er de afgelopen maanden verschillende events plaats. Volgend jaar zal deze technologie nog wat verder staan. Daarom willen we jou vanuit Flanders’ FOOD alvast een beeld geven van enkele events waarop wij aanwezig waren, zodat je in 2024 naar de activiteit kan gaan die het beste bij jouw organisatie past.
1. ITF Flanders
Op woensdag 17 mei vond het ITF Flanders-event plaats in het bruisende centrum van Antwerpen. Dit stond volledig in het teken van innovatie op het gebied van microchips en digitale technologieën in Vlaanderen. Tijdens een plenaire sessie werden de bijdragen van Vlaanderen aan het potentieel van nanoelektronica en digitale technologieën belicht. De organisator van het event, imec, benadrukte ook het belang van samenwerking als rode draad voor technologische vooruitgang. Zo werkt imec bijvoorbeeld samen met Flanders’ FOOD in de lopende projecten AI PathFinder en VISION2REUSE.
Op de verschillende beursstanden konden we de nieuwste ontwikkelingen ontdekken, die veel verder gingen dan alleen de toepassingen voor industrie. Zo was er bijvoorbeeld een stand waar men de creatie van een digital twin van een bestaande boomgaard kon ervaren. Deze digital twin stelt operatoren in staat om via virtual reality te leren hoe ze de boomgaard op de juiste manier kunnen onderhouden. Door simulaties op de digital twin uit te voeren, kan de opbrengst worden geoptimaliseerd.
Bij een andere stand werden toepassingen van extended reality gedemonstreerd. Zo kan bijvoorbeeld de bewegingen van een cobot van tevoren getoond worden aan een persoon, waardoor deze voorbereid is en zo mogelijke ongelukken kunnen voorkomen worden.
Een andere interessante toepassing die werd gepresenteerd, is explainable artificial intelligence (XAI). Hiermee wordt het besluitvormingsproces op een begrijpelijke manier uitgelegd, wat de betrouwbaarheid verhoogt. Dit werd toegepast bij Janssen Farmaceutica.
Er waren ook verschillende tracks beschikbaar op het evenement, zoals Health, Mobility, Energy en Sustainable Industries. Flanders' FOOD was aanwezig op de laatste twee tracks.
TRACK SUSTAINABLE INDUSTRIES
De focus van deze track lag op het belang van werkbaar werk, met andere woorden om overbelasting van fysieke en cognitieve prikkels te voorkomen. Maarten Slembrouck van IDLab presenteerde de mogelijkheden van ‘immersive technologies’ die organisaties kunnen helpen om hun werknemers te ondersteunen. Zo gaf hij het voorbeeld om een bepaalde handeling door een expert te laten uitvoeren, dit op te nemen en vervolgens op basis van deze video duidelijke werkinstructies te laten uitschrijven door een niet-expert. Aangezien het niveau van de werkinstructies vaak samenhangt met de expertise van de persoon, is de uitdaging om werkinstructies zodanig te formuleren dat ze genoeg diepgang hebben maar toch kort genoeg zijn zodat de werknemer efficiënt kan werken. In het project Cosmo onderzochten ze wanneer een operator stress ondervindt en uit de resultaten bleek dat dit voornamelijk was wanneer de operator niet wist wat te doen.
De tweede spreker van het bedrijf Azumuta voegde daaraan toe dat werkinstructies perfect gecombineerd kunnen worden met bijvoorbeeld kwaliteitscontroles om het interactiever te maken voor de operator. Een bijkomend voordeel daarvan is dat je het kan linken met het centraal systeem van jouw organisatie, waardoor traceerbaarheidsinformatie bijgehouden wordt. Azumuta zal in de toekomst experimenten uitvoeren waarbij AI-systemen bepaalde taken binnen de kwaliteitscontrole kunnen overnemen. Aanpasbaarheid en flexibiliteit van de operator zal belangrijker worden en door inzet van dergelijke toepassingen zal dat de cognitieve prikkels verlagen. Daarnaast gaf de derde spreker aan dat, naast de rol van werkinstructies, ook de beleidskeuze belangrijk is voor de werkbaarheid. Technologie is en blijft een hulpmiddel en bij de ontwikkeling ervan zou er steeds een check moeten gebeuren op de werkbaarheid van de tools.
Buseloc, een snel groeiend bedrijf waar mensen met een beperking tewerk gesteld kunnen worden, kwam in de sessie iets meer vertellen over hoe zij de werkinstructies van Manual.to gebruiken. De uitdaging bij hen is dat er verschillende niveaus van competenties zijn en verschillende processen een andere complexiteit hebben. Daarom beslisten ze om de werkinstructies van Manual.to te gebruiken. Voordeel van deze software is dat je filmpjes met tekst kan combineren. Toch ondervonden ze uitdagingen zoals: welke info in de instructies zetten? Zijn er verschillende versies nodig omwille van expertise en competentie? Hoe het toegankelijk maken? Hoe kunnen we sneller handleidingen maken? Uiteindelijk hebben ze bij elke werkpost een scherm geïnstalleerd en de werkinstructies gekoppeld aan hun ERP-systeem. In de volgende fase zullen ze het gebruik van smartglasses testen, zodat ze werkinstructies kunnen maken o.b.v. videobeelden.
Na een korte pauze, presenteerde Catalisti (speerpuntcluster van de chemie) hoe zij inzetten op industrie 4.0. Daarna presenteerde Siegfried Mercelis van IDLab (ook betrokken in het AI PathFinder project) samen met Niels Vandervoort van Janssen Pharmaceutica hoe ze een real-time data geassisteerde proces controlesysteem hebben opgezet in het proces. Door gebruik te maken van AI heeft Janssen Pharmaceutica nieuwe patronen ontdekt die bepaalde processen efficiënter maken. Door een digital twin te maken en in het virtueel model simulaties uit te voeren, stelde het systeem verbeteringen voor en gaf het ook aan waarom dit een verbetering zou betekenen.
Ter afsluiting van de deep dive sessie werd de toepassing van cobots gepresenteerd. Dit zijn collaboratieve robots die in samenwerking met een persoon taken kunnen uitvoeren. Denk maar bijvoorbeeld aan het stapelen van dozen op een pallet. Door middel van AI zetten ze elke dag nieuwe stappen om de cobot in te zetten voor verschillende toepassingen.
TRACK ENERGY
De Energy Track focuste voornamelijk op innovaties voor duurzaam energiegebruik in gebouwen. Ook werd het REPowerEU plan dat recent van start is gegaan toegelicht. Hiermee wil de Europese Unie energie besparen, schone energie produceren en haar energievoorziening diversifiëren. De Europese ambitie om de zonne-energieproductie sterk te verhogen, werd daarna in de praktijk gebracht via een innovatieproject waar de opbrengst van zonnepanelen verwerkt in bouwstructuren werd bekeken. In de wintermaanden met weinig zonlicht wekt het verticaal geplaatste zonnepaneel gelijkaardige energie op als een optimaal geplaatst zonnepaneel. Dit terwijl de wintermaanden ook de hoogste energiebehoefte kennen waardoor de verticaal geplaatste zonnepanelen eigenlijk erg interessant kunnen zijn. Nieuwe toepassingen van zonnepanelen vinden we dan in isolatiepanelen langs de buitenzijde van gebouwen, in geluidspanelen langs de snelweg, in ramen,enzvoort. Ook toepassingen van zonnepanelen gemaakt uit flexibele materialen werden toegelicht om te verwerken in bekleding van vrachtwagens en dakpannen. De voordelen van deze flexibele materialen zijn de vele toepassingen en de hogere robuustheid tegen schade. In een ander innovatieproject werd AI dan weer gebruikt om de binnenhuistemperatuur van woningen te optimaliseren voor het minste energieverbruik.
2. AI Forum
Op dinsdag 6 juni vond de tweede editie van het AI Forum plaats. In vergelijking met het jaar ervoor, zag je dat artificiële intelligentie in populariteit is gestegen. Met de opkomst van generatieve AI zoals ChatGPT is artificiële intelligentie toegankelijker geworden voor het brede publiek. In de voormiddag gaven Myriam Broeders (CTO bij Microsoft België) en Kristel Demotte (Global VP Data Solutions bij Cegeka) een keynote over de meest recente AI-technologie updates. Zo had Cegeka op basis van beschikbare documenten een gerichte ChatGPT ontwikkeld voor HR-vragen bij een bedrijf. Medewerkers konden op die manier vragen stellen rond de aanvraag van verlof, zonder dat ze dit in verschillende documenten moeten uitzoeken. Microsoft daarentegen presenteerde de copilots in Microsoft 365-toepassingen die eraan komen. Via deze copilots kan je bijvoorbeeld Microsoft een samenvatting laten schrijven van een bepaald document, maar ook een update laten geven, wanneer je te laat bent in een Microsoft Teams-meeting. Samengevat: veel nieuwe toepassingen die eraan komen.
Na de keynote vond er een panelgesprek plaats, waar alle sprekers het eens waren dat je bij de uitrol van AI steeds vanuit een probleemstelling moet vertrekken. In tegenstelling tot klassieke digitaliseringsprocessen heb je bij een AI-implementatie geen duidelijk eindpunt. Het is continu itereren om de juiste data en nieuwe databronnen aan een model toe te voegen. Tot slot werd er aangehaald dat verantwoord gebruik van AI onder de aandacht gehouden moet worden. Zo is het belangrijk om op het vlak van duurzaamheid te kijken hoe we software en hardware kunnen verbeteren.
In de namiddag waren er deep dive sessies, waaronder die van ‘Edge AI, Energy-efficient AI, IOT, sensor AI’. Een interessant topic in deze sessie was ‘Sensor Fusion’. In dat principe wordt data van een sensor onderbouwd met data van een andere sensor. Denk bijvoorbeeld aan het detecteren van voetgangers door een auto. Door data van een visuele camera te combineren met data van een RADAR camera, is de finale data die je aan het AI-model voedt accurater.
De tweede deep dive sessie die we bijwoonden, ging over de ondersteuningsmogelijkheden vanuit VLAIO en Voka in de adoptie van AI. Hieronder een kort overzicht van de verschillende mogelijkheden:
- KMO portefeuille met een hogere subsidiesteun voor cybersecurity (15% meer dan bij andere opleidingen en advies)
- 3 Vlaamse EDIH’s
- European Digital Innovation Hub - Energy in the Built Environment
- European Digital Innovation Hub - DIGITALIS
- Vlaamse Artificiële intelligentie Europese Digitale Innovatie Hub (Vlaamse AI EDIH)
- Tech@venture: begeleiding voor technologische scale-ups
- Start AI: Individuele coaching van 3 dagen
Tot slot sloot Minister Jo Brouns het AI Forum af met de woorden: ‘We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van tijdperk’.
3. Advanced Engineering
Op donderdag 25 mei vond Advanced Engineering 2023 plaats in Antwerp Expo. Dit event bestond uit een beurs met innovatieve exposanten uit de maakindustrie gecombineerd met verschillende keynote sprekers. Flanders’ FOOD volgde de keynote rond AI for Industry 5.0: AI for a sustainable, human-centric and resilient manufacturing industry. Flanders Make gaf daarin uitleg over hoe AI kan ingezet worden in een sterk variabele productieomgeving en Leap Technologies gaf uitleg over het gebruik van virtuele sensoren voor niet-meetbare procesvariabelen. Tenslotte gaf HOGENT een toelichting over een tool waarmee je via AI-masterdata management kan vereenvoudigen. Deze tool is ontwikkeld in een TETRA project AI-assisted masterdatamanagement waar ook Flanders’ FOOD aan deelneemt.
Vergelijk en conclusie
Als je als voedingsbedrijf meer wil weten rond AI kan het zeker interessant zijn volgend jaar een kijkje te nemen op AI forum om contacten te leggen met technologie-aanbieders of op de ITF-beurs om op de hoogte te zijn van de nieuwste ontwikkelingen bij imec. Het Advanced Engineering-event is dan weer interessant voor technologieaanbieders die op zoek zijn naar de state-of-the-art sensoren. Al bij al merken we dat het nog een zoektocht is om een goede business case te vinden en daarbij AI toe te passen. Als bedrijf wil je bij de start van een project weten welk resultaat zal volgen. Bij AI-projecten is dit niet altijd duidelijk. Daarom is kennis opdoen over de technologie belangrijk en moet je soms een sprong durven wagen in het onbekende.
