Vlaamse bedrijven vinden als maar moeilijker mensen. Ook in de voedingsindustrie is dat het geval. Anke Grooten (Social Affairs Director bij Fevia) en Karl Boumans (Innovatiemanager bij Flanders’ FOOD) bespreken het belang van digitalisering en de veranderingen op de compentienoden die daarmee gepaard gaan.
Karl: Dag Anke, beschrijf me eens in enkele zinnen wat de kracht van onze voedingssector is ten opzichte van andere sectoren.
Anke: Wel Karl, de voedingsindustrie is de grootste industriële werkgever van België. De sector heeft een enorm groeipotentieel, kijk maar naar de vele investeringen van onze bedrijven. Zo investeren ze ook veel in duurzaamheid, automatisering en digitalisering.
Karl: Zorgt die automatisering en het binnenbrengen van robots, dan voor het verdwijnen van jobs?
Anke: De cijfers in de tewerkstelling geven duidelijk het omgekeerde aan. De sector kende de laatste jaren bovendien een groei op het vlak van tewerkstelling. Vandaag telt de sector meer dan 95.000 vte’s.
Die robotisering en cobotisering (robots ter ondersteuning van de mensen op de werkvloer) zorgen wel voor een shift in competentienoden. Tegelijkertijd biedt het ook een antwoord op de klassieke uitdagingen verbonden aan een seizoensgebonden industriële sector zoals specifieke arbeidsomstandigheden van ploegenarbeid, in warmte of koude werken en extra werk op piekmomenten.
De automatisering is nodig om onze sector concurrentieel te houden, maar biedt ook een antwoord op die uitdagingen: verlicht het werken en maak het werk minder repetitief. Het draagt dus bij aan een verbeterde werkbaarheid.
Zo heb ik begrepen dat Flanders’ FOOD samen met partners zoals Sirris/Agoria, Workitects, Alimento en ILVO hierop inzetten binnen projecten zoals DigiTrack en Operator 4.0.
Karl: Klopt Anke, de laatste jaren zetten we ons vanuit Flanders’ FOOD bewust in op de digitale transformatie die hand in hand gaat met een ‘skills revolutie’. Binnen het Operator 4.0 - project zijn we ons bewust van de verschuiving in vaardigheden, waarbij de combinatie tussen soft skills en digitale knowhow centraal komt te staan. De expertise die we hebben opgedaan in het project WIFI 2020, helpt ons hierbij.
Het human aspect ligt dan ook in lijn met de strategie en visie van Flanders’ FOOD binnen de roadmap World Class Food Production naar de voedingsfabriek van de toekomst wat dan weer perfect aansluit binnen het kader van het VLAIO #Industriepartnerschap.
Voor werknemers zorgen deze nieuwe technologieën voor nieuwe aanpassingen. Zo wijzigt de relatie tussen de verschillende takken in een organisatie en komt er bij digitalisatie meer kijken dan enkel de implementatie van een bepaalde technologie. Daarom is het van groot belang om de menselijke factor in dit verhaal mee te nemen.
Hierbij spelen er dan ook cruciale vragen:
- Wat zal de impact zijn van digitalisering op de jobinhoud en het welbevinden van de operatoren?
- Welke stressfactoren spelen een rol en hoe kunnen we deze technologische innovaties inzetten om operatoren te ondersteunen en stress weg te werken?
- Hoe zet je digitale tools in om kortgeschoolde werknemers optimaal te laten functioneren in een complexe productieomgeving?
Op 15 december 2021 krijgen bedrijven tijdens het online-inspiratie-event binnen het #Industriepartnerschap “TRANSFORMers part 3: Gezocht en gevonden, de operator van morgen” inzichten vanuit getuigenissen van voedingsbedrijven die binnen het project Operator 4.0 trajecten hebben lopen. Op die manier krijgen voedingsbedrijven mogelijke antwoorden op die cruciale vragen.
Karl: Nu Anke om af te sluiten, hoe gaat de sector om met die verandering in competentienoden?
Anke: Net zoals in andere sectoren, is ook de voedingsindustrie op zoek naar nieuwe talenten. De krapte op de arbeidsmarkt maakt die zoektocht extra uitdagend. Daarbij is er duidelijk een verschuiving van de métiers de bouches naar meer en meer technisch personeel die geschoold is op alle niveaus. Fevia pleit er dan ook voor de uitbreiding van het kwalitatief STEM-onderwijs en het inzetten op de algemene STEM-geletterdheid. Bovendien hebben we onder het merk Food At Work, dat we samen met Alimento hebben, tal van acties om talenten aan te trekken. Bijvoorbeeld de Food Tech Talent bedrijfsbezoeken voor studenten en de Food AT Work Student Awards waarbij we studenten uitdagen om oplossingen te vinden voor de sector en om aan productinnovatie te doen. De volgende uitreiking van de Awards is op 27 april 2022 in Brussel, tijdens het Food Forward Event dat Fevia samen met Flanders’ FOOD, Wagralim en Alimento organiseert.
Daarnaast is het belangrijk om de personen die aan het werk zijn, mee te nemen in de uitdagingen rond duurzaamheid, robotisering en vernieuwingen op de werkvloer. In verschillende initiatieven zoals het Loopbaanfonds Voedingsindustrie, de projecten bij Flanders’ FOOD en Alimento, en de Factories of the Future krijg je een duidelijk beeld dat het belangrijk is om de werknemers zo vroeg mogelijk in het proces te betrekken. Want hun input is belangrijk en zij zijn het die met de nieuwe machines werken.
De expertise uit de projecten van Flanders’ FOOD is essentieel om dit proces te doen slagen. Bovendien is het belangrijk dat de verschillende bedrijven, ook de vele KMO’s uit de sector, hier mee aan de slag gaan.
