Wat hebben biotine, vitamine B8 en vitamine H met elkaar gemeen? En voor een groot deel van jullie lezers misschien nog belangrijker, waarom wordt dit vitamine ook wel het schoonheidsvitamine genoemd? Een overzicht!
What's in a name
Biotine, vitamine B8 en vitamine H (in het buitenland ook wel vitamine B7 genoemd), zijn allemaal benamingen voor éénzelfde molecule:
De ‘H’ in vitamine H staat voor de Duitse woorden ‘Haar’ en ‘Haut’, of letterlijk vertaald: haar en huid. Dit omwille vanwege de gunstige effecten van het vitamine op huid en haar. Later werd de benaming ‘biotine’ aan dit vitamine gegeven. Biotine of ook wel vitamine B8 genoemd, is een wateroplosbaar vitamine dat onderdeel uitmaakt van het vitamine B-complex. De 8 vitamines behorende tot dit complex spelen allen een belangrijke rol in de celstofwisseling en zijn nodig voor de opslag en afbraak van koolhydraten, vetten en eiwitten.
Biotine treedt op als co-enzym van verschillende carboxylasen. Dit zijn enzymen die een chemische reactie katalyseren waarbij CO2 wordt gefixeerd. Carboxylasen zijn betrokken bij de vorming van energie uit vetten en eiwitten, bij de synthese van vetzuren en bij het metabolisme van meerdere aminozuren. Eenvoudig gesteld kan je dus zeggen dat biotine noodzakelijk is om de energie die opgeslagen zit in onze voeding, vrij te stellen zodat we ze kunnen gebruiken. Daarnaast is vitamine B8 van belang voor een goed functionerend zenuwstelsel, voor gezond haar en een gezonde huid. Tot slot helpt dit vitamine ook bij het stabiliseren van de suikerspiegel.
De adequate inname (AI) verschilt naargelang de ouderdom. Voor een kind tussen 1 en 3 jaar is deze AI gelijk aan 20 µg/dag, voor een kind tussen 4 en 10 jaar 25 µg/dag en voor adolescenten 35 µg/dag. Voor volwassenen is de AI vastgelegd op 40 µg/dag. Zwangere vrouwen dienen extra op te letten en hun inname te verhogen, tot 45 µg/dag en wanneer zij borstvoeding geven tot 50-65 µg/dag. Biotine is namelijk erg belangrijk voor een normale embryonale groei, waardoor het een kritisch nutriënt is tijdens de zwangerschap.
Zelden een tekort
Zoals alle B-vitamines, is ook biotine wateroplosbaar. Concreet betekent dit dat ons lichaam het niet opslaat en het teveel wordt uitgescheiden via de urine. Hierdoor is dit vitamine dan ook niet-toxisch en zelfs bij hoge innames vertoont het geen neveneffecten.
Aan de andere kant treden zelden tekorten op. Dit is te wijten aan het feit dat biotine in tal van levensmiddelen aanwezig is zoals brouwersgist, melk, orgaanvlees (lever en nieren), eieren (en dan vooral in de dooier), sardines, noten (amandelen, pinda’s, pecannoten en walnoten), sojabonen, peulvruchten, volkorenproducten, bloemkool, bananen en paddenstoelen etc. Biotine is zelfs bij kooktemperatuur stabiel en bij de bereiding van voedsel wordt het bijgevolg niet snel afgebroken. Als je voedingsmiddelen rijk aan biotine kookt in water, moet je er wel rekening mee houden dat dit vitamine wateroplosbaar is en een deel dus verloren zal gaan via het kookwater.
Personen met een gevarieerd en evenwichtig dieet zullen bijgevolg bijna nooit een tekort oplopen. Dit is ook mede te wijten aan het feit dat onze darmbacteriën in staat zijn zelf kleine hoeveelheden biotine te produceren, dewelke opgenomen worden via de darm. De gemiddelde inname van biotine varieert bij de volwassen populatie in Europa tussen 30 en 60 μg/dag. Er bestaan echter enkele uitzonderingen:
- Wanneer het lichaam niet in staat is om voedingsstoffen goed te absorberen (malabsorptie): Je vermogen om vitamine B8 te absorberen neemt af naarmate je ouder wordt. Er zijn ook bepaalde maag-darmziekten (zoals bv. ziekte van Crohn en colitis) die je vermogen om vitamine B8 uit het voedsel op te nemen, kan verminderen.
- Personen die langdurig parenterale voeding (sondevoeding) toegediend krijgen.
- Bij langdurig gebruik van antibiotica.
- Bij het langdurig gebruik van anticonvulsiva (medicatie tegen epilepsie). DIt kan leiden tot een verlaagde biotinestatus als gevolg van verminderde opname en verhoogde afbraak en uitscheiding van biotine.
- Tot slot is bekend dat een hoge alcoholinname en/of roken de biotineafbraak verhoogt.
Indien er zich toch een deficiëntie voordoet kan dit gepaard gaan met haarverlies, huidaandoeningen en neurologische symptomen (depressie, vermoeidheid, spierpijn,…). Deze symptomen zijn bij bovenstaande oorzaken op te lossen door de toediening van biotine-verrijkte voedingssupplementen. Hoewel geen toxiciteit is aangetoond bij een verhoogde inname zijn hoge dosissen biotine die meer dan 3 maal de AI overschrijden niet toegelaten. Ook in farmacologische formules is de dagelijkse dosis biotine beperkt tot 150 μg wat overeenkomt met 3 maal de AI.
Body builders opgelet!
Een biotine-deficiëntie kan ook optreden wanneer men grote hoeveelheden rauw ei consumeert. Het gaat hier om twee of meer rauwe eieren per dag gedurende enkele maanden lang. Dit is te wijten aan de aanwezigheid van het ei-eiwit avidine dat aan biotine bindt waardoor de opname doorheen de darmwand wordt verhinderd. Avidine wordt geïnactiveerd door verhitting, vandaar dat dit probleem zich niet voordoet bij het eten van gekookte of gebakken eieren.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand...
Vaak wordt naar biotine verwezen als zijnde het ‘beauty-vitamine’ of het ‘schoonheidsvitamine’. Het is namelijk betrokken bij het onderhouden van een gezonde huid en gezond haar. Het is het effect van biotine op het vetmetabolisme dat dit fenomeen verklaart. Biotine is namelijk noodzakelijk voor de aanmaak van vetzuren en laat deze vetzuren nu net een belangrijk onderdeel vormen van de cellen in onze huid. Bij een biotine-tekort zijn huidaandoeningen dan ook één van de eerste symptomen die kunnen wijzen op dit tekort. Ons haar is dan weer opgebouwd uit ondermeer keratine. Dit is een eiwit bestaande uit bepaalde aminozuren en biotine is nodig om de eiwitten uit onze voeding af te breken tot deze aminozuren die vervolgens de bouwstenen vormen voor keratine en gezond haar.
Omwille van commerciële doeleinden en marketingstrategieën wordt biotine, maar ook andere vitaminen, vaak toegevoegd aan haar- en huidproducten zoals dagcrèmes en shampoo. De producenten stellen dan dat deze vitaminen via de huid of het haar kunnen worden opgenomen en zo plaatselijk een effect uitoefenen. Er werd echter nooit bewezen dat biotine bij concentraties zoals deze gebruikt in dagelijkse cosmetica-producten, ook effectief kan opgenomen worden via de huid. De huid vormt namelijk een barrière en enkel via zeer hoog gedoseerde medicinale crèmes kunnen vitaminen de huid binnendringen. Deze crèmes zijn echter alleen op doktersvoorschrift te verkrijgen. In de cosmetica die wij in de winkel kunnen kopen, is de concentratie aan vitamines te laag om effecten uit te oefenen. De ‘way to go’ om de dagelijks aanbevolen hoeveelheid biotine op te nemen is dan ook gewoon via onze voeding. Een evenwichtig dieet blijft ook hier de boodschap, zelfs wanneer het op uw haardos aankomt!
Gezondsheidclaims
Volgende claims werden door EFSA goedgekeurd:
|
Claim |
Nummer EFSA Journal |
|---|---|
|
Biotine draagt bij tot een normaal energieleverend metabolisme |
2009; 7(9):1209 |
|
Biotine draagt bij tot de normale werking van het zenuwstelsel |
2009; 7(9):1209 |
|
Biotine draagt bij tot een normaal metabolisme van macronutriënten |
2009; 7(9):1209 2010;8(10):1728 |
|
Biotine draagt bij tot een normale psychologische functie |
2010;8(10):1728 |
|
Biotine draagt bij tot de instandhouding van normaal haar |
2009; 7(9):1209 2010;8(10):1728 |
|
Biotine draagt bij tot de instandhouding van normale slijmvliezen |
2009; 7(9):1209 |
|
Biotine draagt bij tot de instandhouding van normale huid |
2009; 7(9):1209 2010;8(10):1728 |
De claims mogen alleen worden gebruikt voor levensmiddelen die ten minste een bron van biotine zijn zoals bedoeld in de claim 'BRON VAN [NAAM VAN DE VITAMINE(N)] EN/OF [NAAM VAN HET MINERAAL/DE MINERALEN]', zoals vermeld in de bijlage bij Verordening (EG) nr. 1924/2006.
Bronnen
- Hoge Gezondheidsraad: VoedingsaanbeVelingen Voor belgië - Partim i: Vitaminen en Sporenelementen
- http://www.vitamin-mineral-info.com
- Merlevede, W. Vitamines en Hormonen. (1989). Leuven University Press
- https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/natural/313.html
- http://umm.edu/health/medical/altmed/supplement/vitamin-h-biotin#ixzz1xEMi51PJ
