Salmonella bacteriën

Innovatieve voederadditieven voor reductie van Salmonella contaminatie van varkensvlees

Waarom dit project?

Salmonella is een van de belangrijkste verwekkers van voedselinfecties bij de mens (humane salmonellosis).  Vooral Salmonella Typhimurium wordt geassocieerd met de consumptie van varkensvlees. Deze toestand kan, naast ernstige gevolgen voor de volksgezondheid, ook economische gevolgen hebben daar België een belangrijk exportland is van varkensvlees.

Volgens de EU reglementering (Europese Richtlijn 2003/99/EG inzake de bewaking van zoönoses en zoönoseverwekkers en Europese Verordening 2160/2003/EG inzake de bestrijding van Salmonella en andere specifieke door voedsel overgedragen zoönoseverwekkers) is bij handelsverkeer van fok- en vleesvarkens een certificatie van de Salmonella status noodzakelijk. Dit kan als gevolg hebben dat bepaalde importeurs van varkens of varkensvlees een negatieve Salmonella status vereisen.

Om het aantal salmonellosegevallen te reduceren zijn maatregelen noodzakelijk om de besmetting ter hoogte van de primaire productie te verlagen.  Een opportuniteit hierbij is om de uitscheiding en aldus de verdere verspreiding van Salmonella bij de vleesvarkens tegen te gaan via innovatieve veevoederadditieven (zoals korte- en middellange keten vetzuren en essentiële oliën met een antimicrobiële werking). Aldus kan de aanvoer van met Salmonella gecontamineerde varkens naar het slachthuis gereduceerd en het risico op karkascontaminatie verkleind worden. 

Onderzoek en resultaten

Salmonella II was een collectief onderzoeksproject (type VIS-CO), waar gewerkt werd aan de verdere optimalisatie van voederadditieven op basis van organische zuren en essentiële oliën, waarvan in project Salmonella I is gebleken dat ze de Salmonella contaminatie bij vleesvarkens kunnen reduceren.

In het project werden twee modellen gehanteerd om het effect na te gaan van verschillende additieven die aangeleverd werden door de zes deelnemende bedrijven.  De additieven waren mengsels waarbij de actieve ingrediënten bestonden uit organische zuren die tot verschillende klassen behoren.  De twee modellen waren:

  • Een challenge test waarbij het effect van zes additieven op de interne kolonisatie (bv. in ileo-caecale lymfeknopen), excretie en verspreiding van Salmonella serovar Typhimurium getest werd in een groep van oraal geïnfecteerde, pas gespeende biggen. 
  • Een praktijkveldtest waarbij het effect van drie door de gebruikersgroep geselecteerde additieven op de interne kolonisatie, excretie en verspreiding van Salmonella getest werd in een varkensafmestbedrijf met een hoog Salmonella contaminatie niveau. 

Uit de resultaten bleek dat voederadditieven op basis van organische zuren wel degelijk een rol kunnen spelen in de uitscheiding en verspreiding van Salmonella bij varkens, zij het dat de effectieve dosissen economisch gezien onpraktisch kunnen zijn voor commerciële toepassing in veevoederadditieven.

Daarom werd werd in het project de aandacht ook gericht naar mogelijke andere en aanvullende maatregelen om het Salmonellaprobleem in de varkensteelt aan te pakken, onder andere in een literatuurstudie. 

Projectpartners

Flanders’ FOOD beheert en coördineerde het project. De uitvoering was in handen van:

  • UGent, Laboratorium voor Diervoeding en Kwaliteit van Dierlijke Producten – Stefaan De Smet
  • ILVO, Eenheid Technologie en Voeding – Marc Heyndrickx
  • Hogeschool Gent, Vakgroep Dierlijke Productie – Joris Michiels

Aanschaffen van de resultaten

Het project is afgelopen sinds 31/05/2012, maar het rapport met de resultaten kan wel nog besteld worden. Bij de bestelling van het rapport kan er ook een persoonlijke toelichting worden gegeven door de verantwoordelijke projectmanager (Steven Van Campenhout). De prijs hiervan is afhankelijk van de deelnameprijs voor een project, de ouderdom van de resultaten en de grootte (aantal werknemers) van het bedrijf. Voor meer info en/of een bestelling, neemt u best contact op met de projectbeheerder.