Restaarde Circulair II

Waarom dit project? 

Vooraleer aardappelen verpakt worden of verwerkt tot aardappelproducten in de fabriek, wordt de aarde die nog aan de toegeleverde aardappelen kleeft, de zogenaamde restaarde, bij aardappelverwerkers afgezeefd of weggewassen. In de mate van het mogelijke wordt deze aarde terug meegegeven aan de telers. Daarbij is het evenwel praktisch onmogelijk om te garanderen dat een teler enkel eigen grond terug meekrijgt. Daar deze restaarde plantschadelijke organismen (in het bijzonder aaltjes en propagules van het onkruid knolcyperus) kan bevatten kunnen deze zich via het teruggavesysteem van restaarde verspreiden, wat jaarlijks tot nieuwe besmettingen bij telers leidt. 

Ogenschijnlijk eenvoudige oplossingen om deze restaarde vrij te krijgen van deze organismen, zoals stockage gedurende 10 jaar of langdurige onderwaterzetting in waterbekkens of polders zijn in onze regio technisch moeilijk te realiseren. Een interessante benadering is om restaarde bij de verwerkers procesmatig zodanig te behandelen dat de erin aanwezige schadelijke organismen afgedood worden. 

Het afgelopen Flanders’ FOOD project “Restaarde Circulair” bracht experimenteel het potentieel van industriële microgolfverwarming naar boven, terwijl ook wervelbedverhitting naar voor geschoven kan worden als mogelijks geschikte technologie. 

Onderzoeksaanpak en verwachte resultaten

Het vervolgproject Restaarde Circulair II is een collectief onderzoeks-, ontwikkeling- en disseminatieproject (type COOCK) waarbij de mogelijkheden van microgolfverwarming en wervelbedverhitting voor de inactivatie van aardappelcystenaaltjes verder onderzocht wordt. 

Dit door:

• Bepaling van de optimale verhittingscondities (temperatuur-tijdcombinaties) voor afdoding van cystenaaltjes en knolcyperus in restaardes met verschillende textuur en met verschillend vochtgehalte op basis van microgolfbehandeling 
• Theoretische technisch/economische haalbaarheid- en benchmarkstudie van microgolf- en wervelbedverhitting 
• Proof-of-concept labotest voor afdoding van cystenaaltjes en knolcyperus op basis van wervelbedverhitting 
• Bepaling van de bodemkundige kwaliteit van de restaardes na microgolf- en wervelbedverhitting  
• Selectie van microgolf- dan wel wervelbedverhitting voor pilootschaal testen 
• Opstellen van een volwaardig, continu, industrie-proof pilootsysteem met integratie van sturings-, controle-, meet- en monitoringsystemen 
• Validatie-experimenten teneinde de gewenste temperatuur/tijdsrelaties te realiseren en een vergelijking te maken tussen het vooraf berekende en uit meting te verwachten energieverbruik voor een full scale installatie 
• Validatie van desinfectering van restaardes in het pilootsysteem bij temperatuur-tijdscombinaties die cystenaaltjes en knolcyperus volledig afdoden onder de gunstigste voorwaarden van energie en doorlooptijd 
• Publieke demonstratie van het pilootsysteem  

Doelgroep

Dit project is gericht aan alle bedrijven met een restaardeproblematiek. Dit zijn in eerste instantie de verwerkers van aardappelen en suikerbieten maar ook van bepaalde types groenten (wortelgewassen, uien,…). Daarnaast kan de droge thermische behandelingen die in het project onderzocht worden model staan voor het fytosanitair veilig stellen van potgrond en bodemverbeteraars.  

Bij een positief resultaat zal gekend zijn hoe restaarde, die beladen is met schadelijke organismen (met focus op cystenaaltjes en knolcyperus), thermisch behandeld dient te worden om deze organismen af te doden waardoor deze restaarde op een fytosanitair veilige manier terug naar het veld kan gebracht worden. Dit zal leiden tot nieuwe investeringen bij verwerkende bedrijven, hun duurzaamheid en economische positie versterken en resulteren in een positief effect op de teelten in onze regio.

Projectpartners 

Dit project wordt beheerd en gecoördineerd door Flanders’ FOOD en uitgevoerd door volgende partners: 

• UGent, Onderzoeksgroep Thermische energie in industrie: onder begeleiding van Prof. Bruno Vanslambrouck 
• UGent, Vakgroep Plant en Gewas: onder begeleiding van Prof. Benny De Cauwer 
• Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Eenheid Plant: onder begeleiding van Prof. Nicole Viaene 
• Bodemkundige Dienst van België: onder begeleiding van Prof. Annemie Elsen