Op vrijdag 29 november 2019 organiseert Flanders’ FOOD de derde editie van de Inspiration Days. Dit jaar staat deze volledig in het teken van onze waardevolle voedingsgrondstoffen en laten we jullie letterlijk en figuurlijk proeven van de voeding van de toekomst!
Grondstoffen: wat zijn de uitdagingen?
Vandaag de dag wordt onze agrovoedingsketen geconfronteerd met een hele reeks aan uitdagingen. Denk maar aan de opwarming van de aarde, de steeds groter wordende schaarste aan natuurlijke hulpbronnen en energievoorraden en de groeiende wereldbevolking. Om de naar schatting 10 miljard mensen in 2050 van genoeg voeding te kunnen voorzien, is het dus duidelijk dat we moeten streven naar een efficiëntere en duurzamere voedselproductie die bovendien voldoende veerkrachtig is om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. Daarnaast zien we ook bij de consument een duidelijke vraag naar meer lokale en alternatieve grondstoffen. Dit niet alleen met het oog op een evenwichtiger voedingspatroon maar ook door een grotere bewustwording van de impact van onze voeding op het milieu en dierenwelzijn.
Meer diversiteit op het veld en op ons bord
Van de ongeveer 10 000 eetbare plantenspecies die er bestaan, is onze wereldwijde voedselvoorziening hoofdzakelijk gebaseerd op slechts een handvol verschillende gewassen. En van deze soorten is bovendien het aantal verschillende variëteiten die effectief geteeld worden ook relatief beperkt. Dit betekent niet alleen dat onze voeding minder nutritioneel gevarieerd is, maar ook op het veld brengt dit allerlei problemen met zich mee. Het zoeken en introduceren van nieuwe gewassen en variëteiten kan zorgen voor een grotere resistentie tegen allerlei plagen en ziekten en een betere aanpassing aan de klimaatveranderingen. Het telen van ‘nieuwe’ en herintroduceren van ‘oude’ gewassen komt bovendien de biodiversiteit sterk ten goede.
Speuren naar alternatieve eiwitbronnen: cellulaire landbouw
De steeds groter wordende populatie en welvaart doet de wereldwijde vraag naar dierlijke eiwitten alsmaar toenemen. Om aan deze vraag te voldoen, wordt verwacht dat we tegen 2050 tot 50% meer eiwit nodig zullen hebben. Dit zullen we enkel kunnen doen slagen als we evolueren naar een duurzamer en meer circulaire veeteelt. Maar dit zal lang niet voldoende zijn. Het is ook belangrijk dat we onze proteïnen meer gaan halen uit andere bronnen. Daarbij denken we meestal aan eiwitrijke plantaardige gewassen zoals soja maar ook microbieel eiwit zoals Quorn behoort zeker tot de opties. De laatste jaren is er ook meer en meer te doen rond cellulaire landbouw, waartoe ook kweekvlees behoort. Hierbij worden spiercellen van runderen, varkens of kippen gegroeid in een bepaald medium zodat je uiteindelijk een stukje vlees krijgt zonder dat er dierenleed of een hoge milieu-impact aan te pas is gekomen. Momenteel wordt deze techniek reeds in een aantal bedrijven toegepast op laboratoriumschaal, maar men hoopt om binnen enkele jaren over te kunnen gaan naar industriële productieproces. Wie weet zal kweekvlees dus sneller dan verwacht in de supermarkt te vinden zijn!
Nevenstromen: er zit meer in dan je denkt!
Naast het zoeken naar alternatieve grondstoffen is het ook belangrijk om zo weinig mogelijk van onze huidige voedselproductie te verspillen. In de gehele agrovoedingsketen worden er immers zeer veel reststromen geproduceerd die nu als veevoeder dienen of gewoon op de afvalberg belanden. Zo geraken bijvoorbeeld landbouwers hun ‘minder perfecte’ groenten en fruit niet kwijt aan de retail en blijven verwerkers achter met grote hoeveelheden loof en schillen. Maar vaak bevatten deze nevenstromen nog zeer veel nutriënten die de basis kunnen vormen voor nieuwe voedingsmiddelen. Door de samenstelling van deze nevenstromen te onderzoeken, kunnen we dus ook deze voedselbronnen optimaal benutten.
Bronnen
- Barucha Z. & Pretty,J. (2010). The roles and values of wild foods in agricultural systems. Philosophical Transactions of the Royal Society 365, 2913-2926.
- Grivetti,L.E., Ogle,B.M. (2000). Value of traditional foods in meeting macro- and micronutrient needs: the wild plant connection. Nutrition Research Reviews 13, 31-46.
- https://www.climatetechwiki.org/content/crop-diversification-and-new-varieties
- Pyett, S., E. de Vet, L.M. Trindade, H. van Zanten, L.O. Fresco (2019). Chickpeas, crickets and chlorella: our future proteins. Wageningen University & Research. http://edepot.wur.nl/496402
- https://www.mo.be/analyse/gaan-microbi-le-eiwitten-de-wereld-redden
- https://www.cell.ag/cellular-agriculture-future-of-food/
- www.foodfromfood.eu
- Voedselverlies in ketenperspectief, oktober 2012, OVAM
- FAO,2010.