Is er ook WIFI?

Innoveren om te leren - work place innovation in the food industry

Voedingsbedrijven krijgen heel wat prestatie-eisen op hun bord. Toegevingen op het vlak van voedselveiligheid en – kwaliteit zijn uit den boze. Elke productiemanager probeert daarnaast de productiviteit te maximaliseren, maar moet toch voldoende marge overhouden om te kunnen inspelen op de extra verkoop van seizoenschommelingen, commerciële campagnes of nieuwe producten. Snel schakelen is dan de boodschap. Daarnaast worden de lastenboeken klantgerichter, de series en volumes kleiner en de ‘runs’ korter. Onvermijdelijk sijpelt deze druk op de bedrijfsvoering door tot op de werkvloer waar dit – weeral – leidt tot een vraag om meer aandacht voor werkbaar werk.

Productief en werkbaar

Nu is werkbaar werk iets anders dan de machines wat trager te laten lopen of een extra paar handen aan de lijn te zetten. De mate waarin een job – of productieatelier – als werkbaar wordt ervaren hangt van heel wat factoren af en is vaak bedrijfsspecifiek. Werklast en stress spelen uiteraard een rol, maar dat geldt niet voor alle functies in dezelfde mate. Quick wins zoals ergonomische verbeteringen en juiste opleidingen mogen niet onderschat worden, maar zijn ook niet zaligmakend.

Heel vaak moet er drastisch ingegrepen worden in de arbeidsorganisatie en dat is niet zo eenvoudig. Een goede analyse van de situatie, de pijnpunten, de mogelijke oplossingen en de afstemming daarvan op de bedrijfscultuur zijn absoluut noodzakelijk.

Een omslag doorvoeren

Met het WIFI2020-project konden bedrijven inschrijven op een innovatief project om de omslag naar een andere bedrijfsvoering te maken. In een aantal sessies kregen ze professionele begeleiding tijdens alle fasen van hun veranderingsproces. Deze pilootprojecten lieten toe om te leren en te innoveren. Hun ervaringen zijn een voorbeeld voor de hele sector.

Vandemoortele, Eclair, Libeert, Remofrit en Délino zijn enkele van de bedrijven die enthousiast instapten en tijdens het project belangrijke stappen voorwaarts zetten in hun arbeidsorganisatie. Hun verhaal, de theorie in praktijk gebracht, mét resultaat, dat is wat je kan lezen in het boek “Samen op smaak gebracht. Over het organiseren van arbeid in de voedingsfabrieken van de toekomst”. Lieven Eeckelaert en Frank De Craecker van Workitects laten in dit boek zien hoe je werkbare jobs kan ontwerpen en geven vooral goesting om ook zelf aan de slag te gaan. Laat jezelf overtuigen, of gebruik het boek om je collega’s kennis te laten maken met de mogelijkheden van een slimme arbeidsorganisatie. Arbeidsorganisatie is een belangrijke (en onderbenutte) hefboom om het werk werkbaar te houden. Benieuwd? Reserveer alvast hier je exemplaar of neem contact op met Veerle De Graef.

Concrete impact

Werkbaarheidsmetingen voor en na in enkele bedrijven die deelnamen aan het WIFI2020-project en hun arbeidsorganisatie aanpasten, geven een helder beeld op de impact ervan:

• Voor 400 werknemers nam de werkbaarheid gemiddeld met 10% toe.
• De nood aan recuperatie nam af met 12%. Dit is een belangrijke indicator van stress en uitputting, en een voorspeller voor gezondheidsklachten en absenteïsme.
• Medewerkers hadden maar liefst 22% minder vaak de intentie om het bedrijf te verlaten.
• De werknemers die meer kansen kregen om in hun job zaken uit te proberen en zich te ontwikkelen, toonden een sterkere motivatie en bevlogenheid.
• Autonomie bij het invullen van de dagplanning bleek een belangrijke buffer tegen stress.
• Stresserende piekmomenten kunnen zelfs gepaard gaan met een sterkere betrokkenheid en/of tevredenheid, maar enkel als mensen het gevoel hebben grip te hebben op de situatie.
• Een goede teamwerking, waarbij werknemers er ‘samen’ voor gaan, biedt een mentale buffer tegen wijzigende planningen en tijdsdruk.
• Bedrijven die inzetten op de begeleiding en kwaliteit van de leidinggevenden boeken een sterke winst op het vlak van werkbaarheid voor hun ondergeschikten.

En het stopt niet

Het project WIFI 2020 mag dan wel afgelopen zijn, maar dit wil niet zeggen dat we de mensgerichte focus aan de kant schuiven. In tegendeel. Digitalisering is aan een sterke opmars bezig in de voedingsindustrie en dit leidt niet alleen tot nieuwe mogelijkheden maar zeker ook tot heel wat uitdagingen zowel op technologisch als op menselijk vlak. De digitale transformatie gaat hand in hand met een skills revolutie waarbij een verschuiving in vaardigheden de combinatie tussen soft skills en digitale know-how centraal plaatst. Zo zijn heel wat digitale tools voorhanden die operatoren kunnen ondersteunen bij het uitvoeren van hun taken, maar digitaliseringtrajecten hebben ook een impact op de jobs en het welbevinden van de operatoren die ermee geconfronteerd worden.

In het project Operator 4.0 benaderen Flanders’ FOOD, Sirris, ILVO, Workitects en Alimento deze problematiek vanuit 2 centrale vragen:

Wat zal de impact zijn van digitalisering op de jobinhoud en het welbevinden van de operatoren op de werkvloer? Welke stressfactoren spelen een rol en hoe kunnen we deze technologische innovaties inzetten om operatoren te ondersteunen en stress/ spanningen als een gevolg van veranderende jobinhouden en verwachtingen weg te werken.
Hoe kunnen digitale tools ingezet worden om kortgeschoolde werknemers optimaal te laten functioneren in een steeds complexer wordende productieomgeving om zo een antwoord te bieden op de schaarste aan technologische profielen op de arbeidsmarkt.