Ingrediënten die van nature rijk zijn aan voedingsvezel, en opgezuiverde vezelingrediënten worden tegenwoordig meer en meer toegevoegd aan verwerkte levensmiddelen, in een poging de bevolking te helpen aan de vereiste 25-40g per dag te komen, als gezonde suikervervanger, of om andere technologische redenen. Een product verrijken met vezels blijkt echter vaak een technologische uitdaging te zijn, en voor elke product is het de kunst de beste (combinatie van) vezel(s) te vinden. Het aanbod blijft daarom groeien, en regelmatig worden ook nieuwe soorten ontdekt of ontwikkeld, die eveneens het etiket ‘voedingsvezel’ krijgen, en mogelijks ook een gezondheidsclaim kunnen dragen.
Alfa-cyclodextrine
Alfa-cyclodextrine is een van nature voorkomend cyclisch oligosaccharide, bestaande uit 6 α-1,4-verbonden glucopyranosyl eenheden , dat enzymatisch kan worden geproduceerd uit zetmeel (zie figuur). Het kan niet worden verteerd door de lichaamseigen enzymes, en is dus een vezel, maar is wel fermenteerbaar door de microbiële fauna. Het is tevens goed wateroplosbaar, en heeft in oplossing een viscositeit vergelijkbaar met deze van een sucrose-oplossing. Verdere technologische voordelen van deze vezel zijn de hoge stabiliteit en de lage hygroscopiciteit. Door zijn cyclische structuur is deze vezel niet-reducerend en zal deze geen Maillard-bruinkleuring vertonen, wat zowel een voordeel als een nadeel kan zijn, afhankelijk van de toepassing. Een gezondheidsclaim met betrekking tot de verlaging van het post-prandiale bloedsuikergehalte is dichtbij, EFSA heeft zijn zegen reeds gegeven, nu is het enkel nog wachten op de wet.
Beta-glucanen uit gist
Gist-beta-glucanen bestaan uit complexe, hoogmoleculaire polysachariden die afgeleid worden uit de celwand van de gewone bakkersgist Saccharomyces cerevisiae. Het verschil met beta-glucanen uit haver en andere granen bestaat eruit dat zij ß-1,3- en 1,6-glucosydische bindingen bevatten, waar granen over ß-1,3- and 1,4-glucosydische bindingen beschikken. Ook is deze vezel, in tegenstelling tot zijn graangebaseerde variant verkrijgbaar als wateroplosbaar en wateronoplosbaar product. Ze worden momenteel al ingezet als voedingssupplement vanwege hun immunomodulerende eigenschappen, maar zijn ook goedgekeurd door EFSA als ‘Novel Food’ ingrediënt, waarbij ze dus ook kunnen toegevoegd worden aan levensmiddelen als functioneel ingrediënt. Tot nog toe laat een gezondheidsclaim op zich wachten, maar een nieuwe studie maakt vele kans op goedkeuring bij EFSA, wiens uitspraak volgend jaar verwacht wordt.
Meer weten over voedingsvezel in het algemeen? Op 13 december 2012 organiseert Flanders’ FOOD het seminarie ‘Voedingsvezel Ontrafeld’, waarbij de verschillende soorten voedingsvezel, hun technologische eigenschappen en gezondheidsvoordelen van naderbij worden bekeken.
Bronnen en meer info
- HI Europe, NI & NuW. 13-15 november 2012, Frankfurt.
- Alpha-cyclodextrin as dietary fiber. Infosheet cavamax W6, Wacker Chemie AG.
- Opinion of the Scientific Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies on a request from the Commission related to the safety of alpha-cyclodextrin. The EFSA Journal (2007) 537, 1-21.
- Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to alpha-cyclodextrin and reduction of post-prandial glycaemic responses (ID 2926, further assessment) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/20061. EFSA Journal 2012;10(6):2713.
- Second Chance: Yeast beta-glucan player seeks immunity claim. Nutra-ingredients.com, 23 october 2012.
- Scientific Opinion on the safety of ‘yeast beta-glucans’ as a Novel Food ingredient. EFSA Journal 2011;9(5):2137.