Stap 1: Energie besparen
Een eerste stap in een beleid van rationeel energieverbruik is nagaan waar energie bespaard kan worden. Er bestaan intussen al heel wat gespecialiseerde studiebureaus die zich in dergelijke analyses specialiseren en meteen ook mogelijke oplossingen formuleren. Dit gaat dan meestal om een betere isolatie van gebouwen en leidingen, het vernieuwen van stookinstallaties, een automatische regeling van verwarming en verlichting, … Ook sensibiliseren van het personeel om rationeel om te gaan met energie en zelfs een aanpassing van werkprocedures kan bijdragen aan energiebesparing.
Bij een zuivelbedrijf stond de yoghurtproductielijn en de fruittank wel erg ver van elkaar verwijderd. Om te kunnen mixen met de yoghurt moest het fruit eerst door een zes meter lange toevoerleiding. Gevolg: veel verlies door een langere opstarttijd. Door de fruittank dichter bij de productielijn te plaatsten (2m ipv 6m) werd een kortere opstarttijd bekomen en worden minder pakken yoghurt verspild. Dit toont aan dat een relatief kleine ingreep duurzaamheidwinst kan opleveren. |
Stap 2: Energie recupereren
Op het vlak van warmterecuperatie bestaan er heel wat mogelijkheden. In de meeste voedingsbedrijven is recuperatie van restwarmte uit koelinstallaties de meest voor de hand liggende oplossing. Daarnaast kan ook warmte uit hitteprocessen voor andere toepassingen worden gebruikt. Ook afvalwaterbehandeling biedt mogelijkheden. Via de Organische Rankine Cyclus kunnen warmtestromen vanaf 80°C worden omgezet in energie.
Het Rankine proces is opgebouwd uit verschillende stappen: water wordt verhit tot oververhitte stoom op hoge druk (>500°C , >1000bar) die vervolgens expandeert in een turbine. De hierbij geproduceerde arbeid wordt via een generator omgezet in bruikbare elektriciteit. De geëxpandeerde stoom wordt gecondenseerd en teruggepot naar de stoomketel waar het proces opnieuw kan starten. In de Rankine cyclus wordt water als circulerend medium gebruikt, waarbij een hoge temperatuur vereist is m de gewenste stoomcondities te realiseren. Stoom moet oververhit worden om het gehalte aan sterk eroderende vochtdeeltjes na expansie in de turbine te bepreken. De Organische Rankine Cyclus (ORC) maak gebruikt koolwaterstoffen, koelvloeistoffen, siliconen-oliën als werkmedium. Deze media vereisen doorgaans (veel) thermische energie en er is bovendien geen oververhitting nodig wegens de karakterisitieke vorm van het Temperatuur-stoom diagram. Hierdoor leent ORC zich uitstekend voor restwarmterecuperatie op lagere temperaturen. |
Stap 3: Energie produceren
Zelf energie produceren komt pas aan bod wanneer uw energieverbruik is geminimaliseerd en wanneer er zoveel mogelijk warmte wordt gerecupereerd. Er zijn talrijke mogelijkheden om zelf energie te produceren die al dan niet geschikt zijn voor een voedingsbedrijf. De toepasbaarheid hangt onder meer af van de bedrijfsactiviteit, de beschikbare ruimte, de warmte/koude vraag, de elektriciteitsbehoefte… De mogelijke toepasbare technieken variëren van windmolens en zonnepanelen tot zonneboilers en warmtepompen, maar ook de productie van energie uit biomassa hoort in dit rijtje thuis. Verder wordt ook aan de biogas productie een mooie toekomst toegeschreven. Hierbij wordt plantaardig afval vergist, wat leidt tot gasvorming. Dit gas kan dan worden gebruikt voor elektriciteitsproductie, maar het kan ook rechtstreeks worden gebruikt als alternatief voor traditioneel gas voor procesverwarming. Biogas heeft als groot voordeel dat het potentieel aan mogelijke ‘brandstoffen’ enorm is. Denk maar aan energiemaïs, voedselafval, bladeren van suikerbieten, … Het spreekt vanzelf dat vooral voedingsbedrijven hiermee hun voordeel kunnen doen: heel wat nevenstromen kunnen op deze manier worden gevaloriseerd.
Bronnen
- “Zichtbaar duurzaam zijn” – VMT nr. 21/22, 12 oktober 2012
- “Energie: een grote kostenpost” – Food Industry, februari 2012
- “Van restwarmte tot elektriciteit” - Cogen Vlaanderen, Nieuwsbrief oktober – november 2009, p 48-50
