Toepasbaarheid van bioplastics voor het verpakken van levensmiddelen

Uit een recent IWT-onderzoeksproject aan UGent in samenwerking met verschillende kennisinstellingen en bedrijven blijkt dat bioplastics kunnen gebruikt worden voor verschillende verpakkingstoepassingen, waaronder verpakking onder gemodificeerde atmosfeer (MAP).

In het project werden 11 verschillende verpakkingsmaterialen uit hernieuwbare biogebaseerde grondstoffen onderzocht voor diverse eigenschappen zoals zuurstof- en waterdoorlaatbaarheid (zie tabel 1), mechanische eigenschappen en sealeigenschappen. Uit Tabel 1 blijkt er een grote diversiteit in eigenschappen te zijn tussen deze materialen, wat aangeeft dat verschillende type levensmiddelen kunnen worden verpakt. Dit houdt ook levensmiddelen in die een hoge zuurstof- en/of waterbarrière vereisen.

Tabel 1. O2- en H2O-doorlaatbaarheid van verschillende bioplastics-verpakkingsmaterialen, gemeten op de actuele dikte van de folie/schaal

Materiaal (merknaam)

O2 (cc/m2.d) - 23°C - 75% RH

H2O (g/m2.d) - 38°C - 90% RH

Dikte (µm)

Natureflex™ type 1

9.9

10.1

55

Natureflex™ type 2

3.4

5.0

44

Ecoflex+Ecovio/Ecovio/Ecoflex+Ecovio

815.0

216.4

55

Metallised PLA

25.4

2.3

20

Cellophane™ /Metal/PLA

9.1

9.7

46

Paper/AlOx/PLA

45.7

6.0

91

Bioska (multilayer PLA)

617.6

275.1

34

Natureflex™ type 1/PLA

11.01

11.3

60

PHB/Ecoflex

142.1

80.6

87

Xylophane A (coated on paper)

3.7

24.3

100

PLA tray (Ingeo)

46.8*

3.8

200-300

*50% RV binnen; 0% RV buiten; gemeten bij 23°C

De verschillende materialen werden vervolgens getest in uitgebreide bewaarproeven met kort (vb. vers vlees), middellang (vb. versneden vleeswaren, kaas) en lang-houdbare levensmiddelen (vb. rijstwafels). Uit de testen met MAP-verpakkingen van kort en middellange houdbare levensmiddelen bleek onder andere dat de barrière-eigenschappen van de bioplastics voldoende waren om het gewenste gasmengsel gedurende de volledige houdbaarheidstermijn in de verpakking te behouden. Dit toont aan dat MAP-toepassingen met bioplastics mogelijk zijn. Voor sommige zeer vochtgevoelige langhoudbare producten bleek de waterbarrière van de geteste materialen nog niet voldoende te zijn. Uit daaropvolgende verpakkingsproeven op industriële verpakkingsmachines bij de deelnemende bedrijven bleek, in het geval van horizontale flowpackers, dat vooral de sealparameters goed moeten afgesteld worden. Bij de verticale flowpackers waren bepaalde folies te broos voor grote hoeveelheden product te verpakken. De uitkomst van dit project biedt dan ook veelbelovende perspectieven, al moet zeker vermeld worden dat dit gepaard moet gaan met gunstige ontwikkelingen op het prijsniveau van deze materialen alsook op duidelijkheid wat betreft afvalverwerkingsopties.

Deze studie werd uitgevoerd in de periode september 2010 – augustus 2012 aan de vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit (UGent) met financiële steun van IWT en 22 bedrijven. Een deel van het onderzoek werd daarenboven uitgevoerd aan HoGent, Verpakkingscentrum, Belgisch Verpakkingsinstituut en Vlaams Kunststofcentrum. Momenteel loopt een nieuwe studie die zich richt op de diepvries- en hitteresistentie van bioplastics-verpakkingsmaterialen; deze studie zit vervat in het IWT-VIS-traject van Pack4Food “duurzame en functionele verpakkingen”. Voor meer informatie over dit traject kan u contact opnemen met Peter Ragaert (peter.ragaert@UGent.be). Voor meer informatie over het afgelopen bioplasticsproject kan u terecht bij Nanou Peelman (nanou.peelman@UGent.be).

Bronnen

  • IWT-CO-project 095062 “Toepasbaarheid van bioplastics voor het verpakken van levensmiddelen”
  • Pack4Food