Tijdens het TETRA-project ‘Sensortechnologie en GC-MS profilering voor objectieve aromakarakterisering en kwaliteitsevaluatie van wijn en voor procesevaluatie van de wijnproductie’ werden enkele Vlaamse witte wijnen uit het Heuvelland en het Hageland bestudeerd.
In Vlaanderen worden voornamelijk monocépage wijnen (1 druivenras) geproduceerd en een grote diversiteit aan druivenrassen zijn toegelaten in de wetgeving. De meest gebruikte druivenrassen zijn doorgaans vrij ‘aromatisch’ en ‘floraal’ (b.v. Rose Muscat en Optima, in mindere mate Bacchus en Kerner) en worden eerder gelinkt met Duitse wijnen.
Het aromaprofiel van 12 Vlaamse (stille) witte wijnen werd ontrafeld d.m.v. gaschromatografie-massaspectrometrie (GC-MS profilering) (Tabel 1).
Tabel 1. Selectie van geanalyseerde Vlaamse witte wijnen.
wijn (druivenras) | jaartal | producent | regio |
Kerner (KB/KE) | 2001 | Kluisberg bvba | Hageland (Assent) |
Auxerrois (KB/AUX) | 2001 | Kluisberg bvba | Hageland (Assent) |
Bacchus (SM/BA) | 2002 | De Stenen Muur vzw | Hageland (Wezemaal) |
Pinot Gris (SM/PG) | 2002 | De Stenen Muur vzw | Hageland (Wezemaal) |
Chardonnay (BB/CH) | 2001 | Wijnhoeve Boschberg | Hageland (Scherpenheuvel) |
Pinot Blanc (DX/PB) | 2002 | Dox Wijnen | Hageland (Meensel) |
Pinot Noir (MB/PN) | 2002 | Monteberg | Heuvelland (Dranouter) |
Lindener (Chardonnay) (TB/CH) | 2002 | Domein Tempelberg | Hageland (Lubbeek) |
Optima (EB/OP) | 2003 | Wijnhoeve Elzenbosch | Hageland (Assent) |
Rose Muscat (EB/RM) | 2003 | Wijnhoeve Elzenbosch | Hageland (Assent) |
Müller-Thurgau (DA/MT) | 2001 | Daems & Zonen bvba | Hageland (Rillaar) |
Bacchus (GB/BA) | 2002 | Graevenbergher | Hageland (Rotselaar) |
Het ‘floraal’ aromakarakter van sommige witte wijnen kon gerelateerd worden aan (zuurstofhoudende) terpenen, terpenoïden en carotenoïd-gerelateerde aromacomponenten, zoals p-cymeen, limoneen, trans-b-ocimeen, myrceen, g-terpineen, a-terpinoleen, linalool, nerol, methylgeranoaat, ethylgeranoaat, linalyl ethyl ether, geranyl ethyl ether, linalool oxides, cis- en trans-rose oxide, nerol oxide, nerolidol, b-damascenon). Vitispiraan was een belangrijke aromacomponent in Kerner wijnen (Kernerdruif is genetisch verwant met Rieslingdruif). Deze vluchtige wijncomponenten worden reeds in de druif gevormd via diverse biogeneseprocessen (biogene of primaire aromacomponenten).
Via GC-MS profilering werden o.a. esters, vluchtige zuren, terpenen, lactonen geïdentificeerd in de geselecteerde witte wijnen. In Figuur 2 wordt de classificatie van enkele Vlaamse witte wijnen gevisualiseerd na principale componentenanalyse (PCA). De bekomen classificatie was in goede overeenstemming met de sensorische analyse: diverse aromacomponenten konden gerelateerd worden met specifieke aromakarakters.
Figuur 1. Principale componentenanalyse (PCA) biplot van de semi-kwantitatieve HS-SPME-GC-MS data (n = 3) van enkele Vlaamse witte wijnen.
Uit het TETRA-project is duidelijk gebleken dat GC-MS profilering kan gebruikt worden voor objectieve aromakarakterisering van wijn en voor het in kaart brengen van diverse invloedsfactoren die het aroma van wijn bepalen (druivenras, fermentatieproces, vatlagering, verpakking, …).
Literatuur
- TETRA-project 030092 (projectfiche website IWT-Vlaanderen, http://www.innovatienetwerk.be/projects/963)
- Mass spectrometry-based electronic nose technology for aroma analysis of coffee and wine, doctoraatsstudie Inge Dirinck, 2 februari 2009
