Dat is alvast de belangrijkste conclusie van een Zwitsers onderzoek waarbij vorsers in het domein van deeltjestechnologie en humane voeding de handen in elkaar hebben geslagen. De onderzoekers zijn erin geslaagd om nanogestructureerde ijzeroxide (Fe2O3) deeltjes met toegevoegd calcium of magnesium te produceren. Nanodeeltjes worden gekenmerkt door een zeer groot specifiek oppervlak, hetgeen de oplosbaarheid en dus ook de biobeschikbaarheid van het ijzer sterk verbetert. Puur ijzeroxide is echter nog steeds beperkt oplosbaar, maar door de toevoeging van Ca en Mg slaagde men erin om een oplosbaarheid te bekomen vergelijkbaar met die van ijzerfosfaat (en beter dan die van ijzersulfaat). Deze nieuwe poeders hebben ten opzichte van alternatieve ijzerbronnen alvast nog een aantal streepjes voor:
- Hoger gehalte aan ijzer in vergelijking met ijzerfosfaten (dus een lagere dosis nodig)
- Minder uitgesproken effecten op kleur bij gevoelige levensmiddelen (i.v.m. ijzersulfaat, ijzerfosfaat en puur ijzeroxide)
De sensorische impact van het toevoegen van diverse ijzerbronnen werd uitgetest op fruityoghurt en melkchocolade. Deze zijn niet te beschouwen als de primaire matrices voor aanrijking met ijzer, maar werden louter als screeningsmedia gebruikt om de meest beloftevolle pistes te traceren. In onderstaande figuur worden weergegeven:
a) Chocolademelk: blanco versus aangerijkt met 30% Mg bevattende Fe2O3 versus aangerijkt met FeSO4;
b) Fruityoghurt: blanco versus aangerijkt met 23% Ca bevattende Fe2O3 versus aangerijkt met FeSO4.
Zoals blijkt uit bovenstaande foto’s leverde bij chocolademelk de aanrijking met de Mg bevattende nanogestructureerde ijzeroxide deeltjes een zeer beperkte (binnen de grenzen van het aanvaardbare) kleurwijziging op. De chocolademelk met ijzersulfaat was daarentegen sterk donkerbruin verkleurd. Bij fruityoghurt werden gelijkaardige trends bekomen, met opnieuw minder duidelijke verkleuring bij het gebruik van de Ca bevattende nanodeeltjes van ijzeroxide in vergelijking met het gebruik van ijzersulfaat.
In het onderzoek werd tevens de stabiliteit tegen chemische en structurele wijzigingen tijdens de opslag van ijzer aangerijkte levensmiddelen onderzocht. Voor verschillende bewaaromstandigheden, zelfs hoge waarden voor relatieve vochtigheid, werden slechts beperkte wijzigingen in de stabiliteit en oplosbaarheid waargenomen. De onderzoekers claimen dan ook dat deze nanogestructureerde ijzeroxiden zelfs in klimaten met hoge temperaturen en relatieve vochtigheid met een duidelijk aantoonbaar potentieel ingezet kunnen worden.
Wat betreft het tekort aan micronutriënten, is ijzertekort het meest voorkomende en wijd verspreide probleem. Wereldwijd hebben meer dan 2 miljard mensen met ijzerdeficiëntie (een negatieve ijzerbalans gedurende een lange periode) te kampen. In de meer ernstige gevallen leidt ijzertekort tot anemie (bloedarmoede). Dit alles reflecteert zich in een significante bijdrage tot sterftegevallen, met 800.000 doden per jaar die gelinkt worden aan ijzertekorten.
Bronnen
- Allen, L., de Benoist, B., Dary, O., & Hurrell, R. (2006). Guidelines on food fortification with micronutrients. World Health Organization, ISBN 92 4 159401 2.
- Knijnenburg, Hilty, Teleki, Hurrell, R.F., Zimmermann, M.B., & Pratsinis, S.E. (2010). The effect of Ca addition to Fe/Zn oxides made by flame spray pyrolysis for nutritional applications. WCPT6, proceeding n° 122, Nuremberg, 26-29 April 2010.