Salmonella infectie via varkens

EFSA volgde gedurende een jaar de aanwezigheid van Salmonella op in lymfeklieren en op karkassen van slachtvarkens. Hiervoor werden stalen genomen in slachterijen die samen circa 80% van de vleesvarkens in de EU verwerken.

De Europese Commissie wenst het aantal Salmonella contaminaties van varkensvlees te reduceren. Om doelwaarden voorop te kunnen stellen, werd een grootschalig onderzoek opgezet waarbij de aanwezigheid van Salmonella in slachtvarkens in kaart werd gebracht. Voor deze studie werden lymfeknopen van bijna 20000 varkens uit 25 verschillende landen en meer dan 5000 varkenskarkassen uit 13 landen geanalyseerd.

Het onderzoek toonde aan dat gemiddeld 10,3% van de slachtvarkens Salmonella positief waren. Op 8,3 % van de onderzochte karkassen werd Salmonella waargenomen. Voor België bedroegen deze waarden respectievelijk 13,9 en 18,8% bij 601 en 381 dieren.

Bij de risico analyse werd een verband vastgesteld tussen de aanwezigheid van Salmonella in de lymfeknopen en de frequentie van karkascontaminatie. Geïnfecteerde dieren geven dubbel zoveel kans op karkascontaminatie dan niet geïnfecteerde dieren. In slachthuizen kunnen echter ook karkassen van niet geïnfecteerde dieren gecontamineerd raken via kruiscontaminatie. Dit risico verschilt duidelijk van slachthuis tot slachthuis waardoor gesteld kan worden dat bepaalde slachthuizen beter in staat zijn om Salmonella contaminatie te beheersen en voorkomen.

Uit de analyse bleek verder dat de onderzochte Salmonella serotypes niet in alle landen even vaak waargenomen werden. In België werd Salmonella typhimurium het meest vastgesteld. Per land zijn het vaak dezelfde serotypes die ook veroorzaker zijn van humane infecties. Dit laat vermoeden dat varkensvlees een voorname bron kan zijn van humane besmetting met Salmonella. Er dient echter vermeld te worden dat de waargenomen serotypes ook voorkomen bij andere dierlijke producten die eveneens bron kunnen zijn van humane infecties. Net om die reden mogen eieren van kippen die niet zijn gecontroleerd op Salmonella vanaf 1 januari 2009 niet meer als tafeleieren worden verkocht aan consumenten in de EU. De eieren moeten worden verwerkt en gepasteuriseerd om het risico op Salmonella te verkleinen.

De EU lidstaten en de industrie worden aangemoedigd om controle op Salmonella in primaire productie en in slachthuizen in te voeren of te verbeteren. Dit zou moeten leiden tot een reductie en zelfs tot preventie van karkascontaminatie. De lidstaten worden eveneens uitgenodigd om zelf verdere studies op te starten om de risico factoren voor Salmonella infectie van slachtvarkens en oppervlakte contaminatie van karkassen te identificeren.