De 'Roadmap micro/nano in Food & Nutrition' is ontwikkeld voor de keten van bedrijven die micro- en nanotechnologie aanbieden tot en met de producenten en retailers van voedingsmiddelen met steun van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken. Uit de roadmap blijkt niet alleen dat proces- en productinnovaties met micro/nanotechnologie kostenvoordelen kunnen opleveren. Dankzij de technologie die nu in ontwikkeling is wordt het ook mogelijk ingrediënten te combineren, die nu nog niet samen verwerkt kunnen worden. Koud steriliseren van voedsel met gevoelige ingrediënten, geprogrammeerde en in de tijd gefaseerde afgifte van smaak- en geurstoffen, geavanceerde lokale bereiding van voedsel, het zijn slechts enkele voorbeelden van de mogelijkheden die in de roadmap geïnventariseerd en geëxploreerd zijn. Binnen de roadmap zijn er vier kansrijke thema's uitgewerkt:
Filteren en fractioneren
Dit thema gaat over het ontwikkelen van procestechnologische componenten in de vorm van zeven en filters. Toepassingsmogelijkheden liggen onder andere bij het zuiveren en filteren van grondstoffen en halffabrikaten, bij gefractioneerd scheiden en bij koud steriliseren. Ook kan men denken aan apparatuur die ongezonde bestanddelen (zoals verzadigde vetten) vervangt door gezonde bestanddelen (onverzadigde vetten).
Sensor/detectiesystemen en processing
Dit thema richt zich ten eerste op het ontwikkelen van sensoren en diagnostische kits die – sneller en goedkoper dan nu – de kwaliteit van voeding meten, het productieproces monitoren en microbiële en andere soorten verontreiniging tijdig detecteren. Ten tweede gaat het om down scaling van de productie en bereiding van voeding. Dat kan in de vorm van apparaten die lokaal (op de boerderij of bij de consument) operationeel zijn (filteren, mengen, emulgeren, geïndividualiseerde voeding). Door het parallel schakelen van dergelijk units is up-scaling ook mogelijk, waardoor flexibele centrale productie-eenheden kunnen ontstaan.
Emulsies, textuur en delivery systemen
Dit thema richt zich vooral op het vervaardigen van voeding met een andere textuur en/of een andere samenstelling. Het gaat dan bijvoorbeeld om dubbele emulsies (water-in-vet-in-water). Daarmee wordt bereiding van ingrediënten met een zeer laag vetgehalte mogelijk. Delivery systemen zijn toepassingen waarbij waardevolle ingrediënten zoals vitaminen precies gedoseerd en geprogrammeerd vrijkomen, bijvoorbeeld tijdens het eten (geurstoffen) of in het lichaam (kwetsbare nutriënten).
Verpakking & Logistiek
Dit thema kent twee benaderingen. De ene is om ingrediënten van voedsel beter te verpakken, bijvoorbeeld als bescherming tegen oxidatie of tegen licht. De tweede is de koppeling van verpakking met sensoren en/of RFID´s. Sensoren kunnen de status van voeding in de verpakking signaleren en waar mogelijk zelf corrigeren. RFID´s kunnen informatie dragen over de samenstelling, herkomst en/of actuele status van voeding (zoals het vitaminegehalte of de hardheid van fruit).
Bronnen
- MinacNed
- Flanders’ FOOD Technology day
- C3. Nanotechnologie, toepassingen in de voedingsindustrie, Peter Ramaekers, WTCM