Koolstofmonoxide in verpakking voor vleesindustrie?

Koolstofmonoxide (CO) in verpakkingen van vleesproducten zou een alternatief kunnen worden voor de huidige verpakking onder zuurstof. Naast het behoud van een helderrode kleur tijdens de bewaring kan dit gas zorgen voor verbeterde microbiologische stabiliteit en een verlengde bewaartijd. Op dit ogenblik komt CO echter niet voor op de positieve lijst van door de Europese richtlijn toegelaten additieven omdat de instandhouding van een rode kleur bederf zou maskeren.

Acties van UECBV voor de toelating

Gezien koolstofmonoxide (CO) verschillende voordelen biedt t.o.v. zuurstof, het gas op zich geen enkel gevaar levert aan de verbruiker en het behoud van een rode kleur eveneens voorkomt in andere situaties (vacuümverpakking, gasmengsels van koolstofdioxide en stikstof), besloot de Europese Unie van de Vlees- en Veehandel (UECBV) om bij de Europese Commissie aan te dringen op de toelating van het gebruik van CO in Modified Atmosphere Packaging (MAP-verpakking) van vlees. Acties omvatten ondermeer:

  • Het opstarten van nieuw onderzoek in de verschillende lidstaten dat erop gericht is om vragen van de consument beter te kunnen beantwoorden (in het bijzonder met betrekking tot de gevolgen van CO voor de voedselveiligheid).
  • De organisatie van een seminarie over het gebruik van CO en de bescherming van de consument. Dit seminarie zal plaatsvinden op 17 oktober 2006 bij de Europese Sociale en Economisch Raad in Brussel.
  • Een verbeterde communicatie over CO naar industrie, consument en besluitvormers.

Voordelen van CO

Het verpakken van vers vlees in een atmosfeer met hoge zuurstofconcentratie bestaat al 30 jaar. Onder hoge zuurstofconcentraties krijgt vlees een typische rode kleur die veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van myoglobine. Desalniettemin geeft deze vorm van MAP-verpakking verschillende nadelen. Zuurstof bevordert namelijk de groei van bepaalde aërobe (zuurstofminnende) micro-organismen en kan aanleiding geven tot oxidatie waardoor ranzige smaken kunnen ontwikkelen en verkleuring kan optreden.

Het gebruik van CO zou een alternatief kunnen zijn om een helderrode kleur te bekomen en te behouden. Dergelijke kleur is reeds duidelijk merkbaar na toevoeging van een geringe hoeveelheid CO (0,40 % of minder) aan een mengsel van koolstofdioxide (CO2) en stikstof (N2).

Zowel wetenschappelijk onderzoek als industriële testen hebben aangetoond dat het gebruik van CO, doorheen de ganse voedselketen, verdere voordelen biedt boven bestaande verpakkingsmethodes. Naast een stabiele rode kleur verbetert ook de microbiologische veiligheid. Vers vlees verpakken met een lage CO concentratie kan verliezen in de distributie beperken en moet toelaten om meer en gevarieerdere artikelen aan te bieden. Met vacuümverpakking of met hoge CO2 concentraties in zuurstofvrije omstandigheden kan een vergelijkbare microbiologische houdbaarheid bekomen worden, maar bij deze technologieën verdwijnt de glanzende rode kleur van vers vlees tijdens bewaring.

Veiligheid

Verschillende testen door Europese en Amerikaanse gezondheidsautoriteiten hebben uitgewezen dat het eten van vlees, bewaard in een atmosfeer met 0,5 % CO of minder, geen enkel gevaar oplevert.

Zuurstofloze verpakkingen worden al 20 jaar in Noorwegen aangewend (1985-2004). De verpakkingstechniek, waarbij gebruik gemaakt wordt van koolstofmonoxide (CO, 0,3 %), verwierf in de Verenigde Staten in juli 2004 het GRAS (Generally Recognized As Safe) status voor industriëel gebruik. In 2005 werd de techniek eveneens goedgekeurd voor de kleinhandel.

Maskeren van bederf

De hoofdreden dat CO nog niet voorkomt op de lijst van door de Europese Unie goedgekeurde additieven komt van het advies van de wetenschappelijke raad. Deze erkent dat het gebruik van CO op zich geen enkel gevaar voor de verbruiker oplevert. De wetenschappelijke raad is echter wel van oordeel dat het behoud van een rode kleur tijdens bewaring een valse indruk van versheid zou kunnen wekken, zelfs wanneer de koudeketen verbroken werd.

De vrees voor onopgemerkte besmetting heeft echter niet enkel betrekking op het gebruik van CO.

  • Bij MAP- of vacuümverpakking komen praktisch nooit duidelijk zichtbare tekenen van besmetting voor. De verbruiker moet in ieder geval altijd de uiterste verbruiksdatum controleren en respecteren en de geur testen bij opening van de verpakking. Bepaalde geuren die indicatief kunnen zijn voor bederf, worden immers niet verdrongen door CO/CO2.
  • In vacuümverpakking of in een zuurstofvrij gasmengsel van CO2 en N2, blijft de donkerrode kleur die verschijnt bij verpakking ook stabiel tijdens bewaring, en dit zelfs in geval van overschrijding van de houdbaarheidsdatum.

Bron 

FEBEV ACTS