Explosieve groei wereldbevolking stemt tot nadenken
De wereldbevolking blijft explosief toenemen, en de verzekering van voedsel wordt stilaan een zaak waar we van moeten wakker liggen. Vooral onze eiwitbevoorrading komt in het gedrang. Bij debatten over de intensieve veehouderij bekijkt men de zaken vaak vanuit economisch of ecologisch standpunt. Daarnaast is het ook interessant om een licht te schijnen op de biologische efficiëntie van dierlijke productie. Kathleen Snels ging voor haar masterproef aan de KU Leuven over tot onderzoek naar de meest efficiënte manier om aan eiwitten en energie te geraken. Ze baseerde zich daarbij op een studie uit 1975 van Prof. Dr. van Es (Universiteit Wageningen). Ze onderzocht de efficiëntie van dierlijke productie voor varkens, vleeskippen, leghennen, vleesvee en melkvee aan de hand van efficiëntiegetallen.
Explosieve groei wereldbevolking stemt tot nadenken De wereldbevolking blijft explosief toenemen, en de verzekering van voedsel wordt stilaan een zaak waar we van moeten wakker liggen. Vooral onze eiwitbevoorrading komt in het gedrang. Bij debatten over de intensieve veehouderij bekijkt men de zaken vaak vanuit economisch of ecologisch standpunt. Daarnaast is het ook interessant om een licht te schijnen op de biologische efficiëntie van dierlijke productie. Kathleen Snels ging voor haar masterproef aan de KU Leuven over tot onderzoek naar de meest efficiënte manier om aan eiwitten en energie te geraken. Ze baseerde zich daarbij op een studie uit 1975 van Prof. Dr. van Es (Universiteit Wageningen). Ze onderzocht de efficiëntie van dierlijke productie voor varkens, vleeskippen, leghennen, vleesvee en melkvee aan de hand van efficiëntiegetallen. |
Energie-efficiëntie kan beter
Uit de berekeningen voor de energetische efficiëntiegetallen bleek dat er bij de meeste diersoorten nog heel wat energieverliezen optreden, vooral onder de vorm van warmte en onderhoudskosten. De energetische EG liggen voor deze diersoorten beneden de 0,35 wat aangeeft dat de mens uit deze dierlijke producten maximum één derde van de energie kan halen in vergelijking met de energie die de mens zou kunnen halen uit de rechtstreekse consumptie van de grondstoffen. Enkel melkvee scoort hier uitzonderlijk goed met een EG van 6,01.
Eiwitefficiëntie scoort erg goed
De productie van vlees, melk en eieren blijkt dan weer wel efficiënt naar eiwitten toe. De meeste eiwit-EG liggen boven de 1, wat betekent dat de passage van de grondstoffen via het dier efficiënter is dan de rechtstreekse consumptie van de grondstoffen door de mens.
Varkens
Enkel voor varkens (EG 0,56) is dat niet het geval. Dit is te verklaren doordat de vertering bij varkens weinig verschilt van de vertering bij de mens. Het gebruik van nevenstromen is hier de enige manier waarop zij efficiënter met grondstoffen omspringen in vergelijking met de mens.
Vleesvee
Vleesvee haalt een eiwitefficiëntie van 1,93 omdat hun rantsoen zeker in de latere levensfasen voor een groot deel bestaat uit componenten die de mens niet wil of kan benutten zoals nevenstromen uit de voedingsketen. Over deze consumptiepatronen maakte Wervel (Werkgroep voor een Rechtvaardige en Verantwoorde Landbouw) de kanttekening dat eiwittransitie (overgang van dierlijke eiwitten naar andere meer duurzame bronnen) uit moet gaan van een verandering van zowel productie- als consumptiepatronen. Hetgeen mensen willen eten, is daarbij steeds vatbaar voor bijsturing. Ook een efficiënter en effectiever gebruik van nutriënten uit nevenstromen kan daarbij gewicht in de schaal leggen.
Melkvee
Melkvee laat met een eiwitefficiëntie van 12,82 de andere diersoorten ver achter zich. Net zoals vleesvee nemen zijn voornamelijk grondstoffen op die de mens (nog) niet wil of kan benutten. Maar belangrijker nog is de enorme melkgift. Volgens de CRV melkstatistieken geeft een melkkoe immers gemiddeld 30 000 liter melk gedurende haar leven
En wat met alternatieve eiwitbronnen?
Insecten bieden naar de toekomst toe een waardevol alternatief voor bestaande eiwitbronnen. Echter, daarbij zijn er toch nog heel wat hindernissen te overwinnen. Om grootschalige insectenkwekerijen op te richten, is er nog te weinig geweten over bijvoorbeeld de populatiedynamiek en groeicurves. Bovendien zijn er nog heel wat bezorgdheden over allergieën en hygiëne. In de Westerse wereld zal vooral ook de bereidheid van de consument om insecten te eten de grootste barrière zijn.
Vele factoren dienen samen bekeken te worden in de debatten rond intensieve veehouderij. De resultaten uit de masterproef van Kathleen Snels geven alvast aan dat eiwitefficiëntie een belangrijk argument is om mee te nemen. Uiteraard moet men daar nog economische en ecologische beschouwingen (duurzaamheid) naast leggen om een volledig beeld te krijgen.
Bronnen
- Efficiëntie als basis voor een duurzame dierlijke productie. Masterthesis Kathleen Snels, KU Leuven, 2012
- Wervel – Werkgroep voor een rechtvaardige en verantwoorde landbouw
Meer info
- STW 24/05/2012 Wat eten we vanavond? Broodje sprinkhaan!
- http://www.flandersfood.com/projecten/nowaste