Vitamine D

Wist u dat vitamine D in gezonde mensen in grote mate opgenomen wordt via het zonlicht en slechts in kleine mate via de voeding? Bepaalde subgroepen van de bevolking maken echter kans op vitamine D tekort waardoor voor hen supplementatie aanbevolen wordt.

Vitamine D wordt enerzijds opgenomen in ons lichaam via de huid (endogeen) en anderzijds via de voeding (exogeen). De endogene productie gebeurt in huidlagen onder invloed van zonlicht of ultraviolette B-stralen. Voor volwassenen is de blootstelling van de huid aan de zon veruit de belangrijkste bron van vitamine D. Deze voorziet ongeveer in 80 à 90 % van de hoeveelheid vitamine D in het lichaam. De rest halen we uit het voedsel. De voedingsbehoefte van, vitamine D is niet strikt weer te geven doordat ze afhangt van de graad van blootstelling aan de zon en de pigmentatie van de huid. Vandaar ook dat in de Voedingsaanbevelingen van de Hoge Gezondheidsgraad een grote spreiding wordt weergegeven, namelijk 2,5 – 10 µg per dag voor volwassenen.

Vitamine D aanbevelingen worden uitgedrukt in µg per dag. Daarnaast worden in internationale publicaties ook Internationale Units (IU) per dag vermeld.

1 µg vitamine D = 40 IU vitamine D


Uit onderzoek (studie uitgevoerde in Boston) blijkt dat een persoon met een normale pigmentatie voldoende heeft aan 5 minuten zonlicht tijdens de middag in juni om voldoende vitamine D aan te maken. Na het aanbrengen van een zonnecrème met factor 15 was een blootstelling van ongeveer 20 minuten nodig om maximaal vitamine D aan te maken. De aanmaak van vitamine D in de huid vraagt de blootstelling aan zonlicht met een geschikte golflengte (290 - 320 nm). In onze regio komt dit enkel tijdens de zomermaanden voor. Wanneer er voldoende blootstelling is tijdens de zomermaanden, wordt er voldoende reserve aangemaakt voor tijdens de wintermaanden. Deze vitamine D reserves worden opgeslagen in de vetreserves van het lichaam.

Supplementatie van vitamine D

Bepaalde subgroepen van de bevolking zijn vatbaar voor een vitamine D tekort, namelijk:

  • borstgevoede kinderen
  • zwangere vrouwen (nodig voor een optimale botopbouw van de baby)
  • kinderen en volwassenen die te weinig zonlicht zien (bepaalde etnische en religieuze groepen die hun huid bedekken)
  • donkere huidskleur (bemoeilijkt de endogene vitamine D aanmaak)
  • ouderen en bejaarden (komen minder buiten en efficiëntie van aanmaak vermindert)

Voor deze subgroepen kan supplementatie van vitamine D via de voeding aangeraden worden. Belangrijk te vermelden is dat er een bovengrens is van 50 µg vitamine D per dag is. Hoge doseringen kunnen leiden tot misselijkheid, nierproblemen en pijn in de botten. Vitamine D is net zoals vitamine A, E en K een vetoplosbaar vitamine en is daarom terug te vinden in vetrijke voedingsmiddelen. De belangrijkste bronnen zijn boter, gevitamineerde margarine, vette vis en in mindere mate eidooier, lever, kaas en volle melk.

Een driejarig Europees onderzoeksproject OPTIFORD (Optimal Strategy for Vitamin D Fortification) gaat de impact na van vitamine D-verrijking van bepaalde voedingsproducten op de vitaminestatus van de Europese bevolking en op de preventie van osteoporose. Het project moet een reeks Europese aanbevelingen opleveren over vitamine D-aanvulling via voeding en supplementen, plus ook nieuwe, met vitamine D verrijkte producten.

Bron

Nutrinews, 2006, 2, 15 – 17.