Rond een aantal strategische domeinen worden vanuit het beleid speerpuntclusters opgezet. Deze domeinen werden geselecteerd op basis van hun economisch belang en maatschappelijk draagvlak en ook omdat wetenschappelijke en technische innovatie in deze domeinen centraal staan. Flanders’ FOOD werd gevraagd door de Vlaamse overheid een dossier in te dienen voor een speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie.
INNOVATIEBELEID IN EEN NIEUW KLEEDJE
Een aantal jaren geleden (2012) analyseerde prof. Luc Soete (Universiteit Maastricht) het innovatielandschap in Vlaanderen. “Té versnipperd, inefficiënt en niet effectief genoeg”, waren maar een paar van zijn messcherpe conclusies. Vanuit het beleid ontbrak ook een gemeenschappelijke, gedragen visie, hoe je innovatie kunt stimuleren. Er wordt wel geïnvesteerd in innovatie, maar de output valt toch tegen.
Met het nieuwe beleid rond speerpuntclusters en innovatieve bedrijfsnetwerken, wil minister van Werk, Economie, Innovatie en Sport, Philippe Muyters de versnippering een halt toe roepen door stakeholders (bedrijven, kennisinstellingen, strategische partners,…) te groeperen rond innovatieve waardenketens. Hiermee wil de overheid de belangrijkste pijnpunten tackelen: de stroeve samenwerking en interactie tussen de bedrijven en de kennisinstellingen verbeteren en de bedrijven ondersteunen zodat ze hun innovatieve ideeën ook daadwerkelijk vermarkt krijgen.
Rond een aantal strategische domeinen worden dus speerpuntclusters gecreëerd. Deze domeinen werden geselecteerd op basis van hun economisch belang en maatschappelijk draagvlak en ook omdat wetenschappelijke en technische innovatie in deze domeinen centraal staan. Op vandaag werden 4 domeinen naar voor geschoven en werd aan volgende organisaties gevraagd om een speerpuntcluster te vormen:
- Chemie- en farmasector (FISCH)
- Strategisch Initiatief Materialen (SIM)
- Logistieke sector (VIL)
- Agrovoedingsindustrie (Flanders’ FOOD)
Ook andere clusters kunnen zich nog aandienen.
Ja, de uitdagingen zijn groot en de lijst met doelen is lang. Zo moet de cluster zich als een vis in het water voelen in de triple helix en een mooie wisselwerking en samenwerking opzetten tussen de bedrijven, kennisinstellingen, overheid en andere relevante partners. Figuur 1 geeft een overzicht van de verschillende rollen die de speerpuntcluster zal opnemen.
Figuur 1: Verschillende rollen van de speerpuntcluster
De geselecteerde en goedgekeurde speerpuntclusters zullen voor 10 jaar ondersteuning krijgen. Jaarlijks ontvangen ze elk maximaal € 500.000 subsidie. De cluster moet zelf 50% van de financiën op tafel leggen.
Om de 2 jaar volgt een evaluatie. Finaal is het de bedoeling dat de speerpuntclusters zo snel mogelijk zelfredzaam worden en alsmaar minder afhankelijk zijn van overheidssteun.
FLANDERS’ FOOD IN THE RUNNING
Zoals hoger aangegeven werd ook Flanders’ FOOD gevraagd door de Vlaamse overheid om te appliceren voor een speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie. Het dossier zal bestaan uit twee niveaus: een niveau op lange termijn met een horizon van 10 tot 15 jaar, en een niveau op korte termijn van 3 à 4 jaar.
Om invulling te geven aan het dossier organiseerde Flanders’ FOOD begin dit jaar al verschillende workshops tezamen met de bedrijven, kennisinstellingen en belangrijke stakeholders. Samen met deze belangrijke partijen zullen roadmaps opgesteld worden: waar willen wij over 10 jaar met de agrovoedingsindustrie staan en hoe gaan we daar geraken? Naast deze workshops zullen de komende maanden ook verschillende partijen bevraagd worden over de roadmaps en wat ze van een speerpuntcluster verwachten. In september volgen events waarbij de finale roadmaps aan de bedrijven en kennisinstellingen voorgesteld zullen worden. Ook dan kan er feedback gegeven worden. Bedoeling is al deze zaken te destilleren in het dossier dat eind 2016 ingediend wordt.
Samenwerken op verschillende niveaus is nodig voor de toekomst en des te meer in het kader van de toekomstige speerpuntcluster. En dit niet alleen tussen kennisinstellingen, overheid en bedrijven, maar ook over de sectoren heen en in alle delen van de waardeketen. Als we binnen het hokje van onze eigen sector blijven, is het onmogelijk om onze doelstellingen te bereiken en een duurzame, economische groei te realiseren. In dit kader zal Flanders’ FOOD, na de principiële goedkeuring, na indiening van het dossier in 2017 en de nodige onderhandelingen, een clusterpact opstellen met de overheid, bedrijven en kennisinstellingen.
