De koudeketen in real-time opvolgen

In de supply chain van verse, koelverse of diepgevroren voedingsproducten is het belangrijk om de temperatuur in de verschillende schakels van de keten continu te registreren. Draadloze monitoring technologie laat toe om deze keten actief op te volgen zodat men snel kan bijsturen indien het fout dreigt te gaan.

Temperatuur opvolgen in de logistieke keten

Voor bederfbare voedingsproducten is het belangrijk dat ze de verschillende schakels van de logistieke keten van producent tot consument, zonder onderbreking, onder gecontroleerde temperatuursomstandigheden doorlopen.  Het temperatuursverloop is namelijk bepalend voor hun  marktwaarde, kwaliteit en voedselveiligheid.  De wettelijke bepalingen voor dit type producten zijn dan ook strikt.   De omgeving waarin deze goederen vervoerd worden, wordt dan ook geregistreerd met temperatuurrecorders of data loggers die de temperatuursgeschiedenis in functie van de tijd opslaan.  Partijen die te lang buiten de toelaatbare temperatuur vertoefd hebben kunnen op deze manier gedetecteerd en afgekeurd worden.  Dit leidt tot verliezen die vermeden zouden kunnen worden indien de temperatuur van zendingen in real-time gemonitord zouden kunnen worden.  Immers, gecombineerd met een automatische alarm kan de supply chain dan actief worden bijgestuurd.  Met de nieuwste evoluties op het vlak van draadloze communicatie is dergelijke intelligente logistieke ketenbeheersing niet langer een utopie.  In een recent afgelopen project, toonde VIL de  technische mogelijkheden van dergelijke technologieën aan.  

Draadloze monitoring technologie toepassen en afstemmen op de logistieke activiteit  

Het real-time opvolgen van de koudeketen wordt mogelijk gemaakt door temperatuursensoren te combineren met draadloze communicatiesystemen zoals RFID.  Verschillende batterij-gevoede RFID tags kunnen ook in een draadloos netwerk gecombineerd worden.  In deze zogenaamde WSN (wireless sensor networks) zorgt het samenwerkingsverband er voor dat grotere afstanden kunnen overbrugd worden.  Het signaal van deze RFIDs of WSN wordt ontvangen en ‘gelezen’ door RF-lezers.  De EPC RFID Tag Protocol standard maakt het mogelijk dat verschillende RFID systemen en RF-lezers die in verschillende schakels in de keten worden toegepast met elkaar kunnen communiceren.  Via GPRS (General Packet Radio Service) kunnen deze data via het gsm-netwerk snel en goedkoop op de berijfsspecifieke internetpagina’s belanden. Om nog grotere afstanden te overbruggen is satelliet (SAT) communicatie mogelijk.  De keuze van de meest geschikte technologie is afhankelijk van het type van activiteit in de logistieke keten (Tabel 1).  Voor wegtransport is bijvoorbeeld een combinatie van WSN (met verschillende RFID tags op pallet niveau) met GPRS geschikt.  Voor vochthoudende producten (bv vers fruit, groenten, vlees) is het aangewezen om hierbij tags met een werkingsfrequentie van 433 MHz te gebruiken.  Het is immers gekend dat hoe lager de frequentie is, hoe robuuster het signaal.


Tabel 1: Schematisch overzicht van draadloze monitoring technologieën en hun toepassingsdomeinen in de logistiek.  [Bron: T. Mais, VIL]. 

Zeevrachten hebben dan weer baat bij WSN op pallet niveau in combinatie met een track & trace toestel dat uitgerust is met GPRS, SAT en GPS (global positioning system).  Hierdoor kan naast de temperatuur (en eventueel andere omgevingscondities zoals relatieve vochtigheid) ook de snelheid, overslagpunten en real-time locatie van de vracht opgevolgd worden (Figuur 1). 

De RFID en WSN technologieën die nu gebruikt worden, zijn echter niet in staat om connectiviteit te garanderen wanneer de containers dicht en hoog op elkaar gestapeld staan. Een IBBT project ontwikkelt daarom goedkope en generieke oplossingen die gebaseerd zijn op de IEEE 802.15.4 sensor technologie en die het mogelijk maken om te communiceren tussen de gestapelde containers en de supply chain management servers via een communicatie gateway.


Figuur 1: Typische container die gebruikt wordt bij zeetransporten.  Voor actieve opvolging wordt WSN op pallet niveau gecombineerd met een track & trace toestel.   [Bron: T. Mais, VIL]. 

Het actief opvolgen van luchtvrachten stelt bijzondere eisen.  Goedkeuring voor het gebruik van GPRS-gebaseerde monitoringtoestellen op vliegtuigen is een complexe aangelegenheid en vraagt ook de nodige technologische innovatie.  Zo moeten deze systemen automatisch kunnen uitschakelen tijdens de vlucht en terug automatisch aanschakelen op de tarmac.  Het VIL start daarom met een   project rond infrastructuur-onafhankelijke, real-time sensormonitoring voor luchtvracht.  

Nuttige links

Bronnen