Het laatste decennium hebben ingrijpende hervormingen plaatsgevonden op het vlak van het beheer van de veiligheid van de voedselketen, zowel op Europees als nationaal niveau, denken we maar aan de implementatie van de General Food Law, de oprichting van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) en van de Europese Voedselautoriteit en de implementatie van autocontrole. Deze hervormingen hebben belangrijke inspanningen gevraagd van de stakeholders van de voedselketen zoals de agro-food industrie, de landbouwers en de overheid om er maar enkele te noemen. Het Raadgevend Comité van het FAVV heeft dan ook de vraag gesteld aan het Wetenschappelijk Comité om een aantal indicatoren te identificeren die kunnen gebruikt worden om de impact te meten van het door het FAVV gevoerde beleid op de voedselveiligheid. Deze vraag sluit aan bij een doelstelling die gedefinieerd werd in het business plan van de gedelegeerd bestuurder van het FAVV, om een instrument te ontwikkelen om de evolutie van de voedselveiligheid te kunnen meten en opvolgen: de barometer van de veiligheid van de voedselketen.
Om deze barometer te ontwikkelen heeft het Wetenschappelijk Comité zich gesteund op het ‘Pressure-State-Response’ (PSR) model dat reeds zijn geschiktheid heeft bewezen in de milieusector. De ‘Pressure’ of druk op de voedselketen wordt uitgeoefend door algemene krachten, processen of mechanismen in de maatschappij (zoals globalisering, demografische veranderen, economische crisis, ..) die de veiligheid ervan mogelijks kunnen beïnvloeden. De ‘State’ of toestand kan gezien worden als een maat voor de veiligheid van de voedselketen op het moment van de meting. En de ‘Response’ of antwoord verwijst naar de beleidsmatige en maatschappelijke beslissingen of keuzes die genomen worden om te reageren op de druk (Pressure) en op de toestand van de veiligheid van de voedselketen. De ontwikkelde barometer bestaat uit de ‘State’ of toestand, waarbij de ‘Pressure’ en de ‘Response’ beschouwd worden als duiding van de eigenlijke barometer om toe te laten de toestand van de veiligheid van de voedselketen te interpreteren en te verklaren.
Voor het in kaart brengen van de ‘Pressure’ en de ‘Response’ op de voedselketen werd in de loop van 2010 een bevraging uitgevoerd van de stakeholders van de voedselketen in België. Op basis van deze expert opinie werd een prioritisatie van de waargenomen drukken opgesteld en werd nagegaan hoe de stakeholders van de voedselketen gereageerd hebben op de waargenomen drukfactoren.
Voor het meten van de ‘State’ van de voedselketen heeft het Wetenschappelijk Comité 3 korven van indicatoren samengesteld voor respectievelijk de aspecten voedselveiligheid, dierengezondheid en plantengezondheid van de voedselketen. Deze indicatoren worden aan de hand van kwantitatieve gegevens, overwegend afkomstig uit het controleprogramma van het FAVV, gemeten, waardoor een opvolging in de tijd mogelijk is. Voor de barometer van de voedselveiligheid werd een korf van 30 verschillende voedselveiligheidsindicatoren (VVI’s) uitgewerkt. Deze korf van indicatoren omvat de volledige voedselketen (van toeleveranciers tot consument) waarbij er aandacht is voor zowel de Belgische productieketen als de import. Zowel controles op producten (chemische en biologische gevaren) als controles op processen (inspecties en audits) zijn opgenomen in de korf. Ook de preventieve aanpak (autocontrole, meldingsplicht, traceerbaarheid) en de gezondheidstoestand van de mens zitten vervat in de barometer. Omdat de impact van deze 30 indicatoren op de voedselveiligheid echter verschillend is, werd een weging van deze indicatoren uitgevoerd aan de hand van de opinie van de stakeholders van de voedselketen. Op basis van de resultaten van de voedselveiligheidsindicatoren en de weging van het onderling belang van deze indicatoren werd een barometer van de voedselveiligheid uitgewerkt voor de jaren 2008 en 2009.
Het resultaat van deze meting van de voedselveiligheid en het uiteindelijk resultaat van deze barometer zal samen met de resultaten voor ‘Pressure’ en ‘Reponse’ voorgesteld worden tijdens het symposium ‘Measuring Food Safety and comparing self checking systems’. Dit symposium zal plaats vinden op woensdag 17 november 2010 te Brussel.
Meer informatie over het symposium evenals het programma kan u vinden op volgende website: http://www.favv-afsca.fgov.be/selfcheckingsystems/ . Het symposium is bestemd voor een internationaal publiek van beleidsmakers, onderzoekers, operatoren in de voedselketen en van consumentenbelangengroepen. Er is simultane vertaling voorzien naar het Frans, Nederlands en Engels. Inschrijvingen dienen te gebeuren vóór 3 november via de website.
Bron
FAVV, Jacques Inghelram