Nanopartikels in de verpakking: wat in de toekomst?

Het gebruik van nanotechnologie in de verpakking wordt sterk bestudeerd. Om deze onderzoeken verder om te zetten naar industriële toepassingen moeten nog enkele belangrijke stappen gezet worden: Wat met hergebruik van de nanocomponenten? Hoe kan migratie gedetecteerd worden? Wat zijn de gevaren en hoe gaat de wetgeving hiermee om?

Nanotechnologie in verpakkingsmateriaal verandert de structuur van de verpakkingen op moleculaire schaal zodat het materiaal de gewenste eigenschappen krijgt. Dit kan gaan om verbeterde gas- en waterdamp barrières, betere mechanische en thermische eigenschappen, ontwikkeling van intelligente verpakking (bv. met biosensoren), etc. Nanopartikels hebben omwille van hun grootte (1-100 nm) een relatief groot contactoppervlak in vergelijking met deeltjes op microschaal. Dit geeft hen deze unieke eigenschappen.

Sommige van deze nanopartikels zijn echter vrij duur waardoor de commercialisering ervan vertraagd wordt. Een recente Britse studie toont echter aan dat deze nanomaterialen op een vrij eenvoudige wijze gescheiden kunnen worden. Hiervoor wordt een speciaal type van micro-emulsie van olie en water gebruikt. Door verhitting wordt de emulsie in twee lagen gescheiden waarbij de ene alle nanopartikels bevat. Het scheidingsproces is omkeerbaar en heeft een rendement van 70-80%. De nanodeeltjes behouden bovendien hun vorm en chemische eigenschappen. Dit is immers essentieel voor het hergebruik ervan. Deze nieuwe techniek zou in theorie de commercialisering van nanotechnologie in verpakkingsmateriaal kunnen versnellen. In praktijk moet echter nog een manier gevonden worden voor het verwijderen van de nanopartikels uit het polymeer en voor de transformatie naar een vloeibaar medium. Bovendien zal ook grondig nagedacht moeten worden over hoe het verpakkingsmateriaal met nanopartikels specifiek opgehaald kan worden zodat recyclage mogelijk is.

Een andere horde die nog genomen moet worden is de veiligheid van deze verpakkingen naar de consument toe. Nanodeeltjes kunnen immers migreren uit het verpakkingsmateriaal naar het levensmiddel en zo door de consument opgenomen worden. Bovendien zouden ze door hun grootte eventueel in cellen kunnen binnendringen en in het systeem blijven (de Azeredo, 2009). De eigenschappen en veiligheid van de meeste materialen zijn meestal wel gekend op macroschaal maar niet op nanoschaal. Bovendien staan ook de analyses voor de detectie nog niet op punt of zijn ze onvoldoende gevalideerd. EFSA gaf vorig jaar in een opinie aan dat er nog niet genoeg data en gevalideerde testmethodes voorhanden zijn om een goede risicobeoordeling voor nanopartikels te maken. Op 24 november 2010 organiseert het FAVV een internationaal symposium rond nanotechnologie in de voeding. Het doel van dit symposium is het voorstellen van de huidige situatie met betrekking tot toepassingen, opportuniteiten en risico’s van nanotechnologie in de voedselketen. Meeste aandacht zal gaan naar mogelijke tekortkomingen in kennis, wetgeving en controle. Voor meer info kan u terecht bij het FAVV.

Bronnen

  • www.foodproduction.com
  • www.foodproductiondaily.com
  • www.favv.be
  • de Azeredo, H.M.C. Nanocomposites for food packaging applications (2009). Food Research International, 42, 1240-1253.