Door de stijgende convenience trend binnen de voedingssector vergroot het aandeel van kleinverpakkingen voor voedingsmiddelen. Hierbij neemt de interactie tussen levensmiddelen en verpakkingmaterialen toe. Deze interactie wordt gekenmerkt door diverse mechanismen (o.a. permeatie, migratie en scalping). Bij migratie van vluchtige componenten vanuit het verpakkingsmateriaal naar het voedingsmiddel spelen de geureigenschappen van het materiaal een belangrijke rol. Bij sterkgeurende verpakkingsmaterialen kunnen immers geurkrachtige, vluchtige componenten migreren naar het voedingsmiddel en eventueel de organoleptische eigenschappen van het levensmiddel beïnvloeden of een smaakafwijking (taint) veroorzaken.
In de Europese wetgeving (Verordening (EG) nr. 1935/2004) is duidelijk gestipuleerd dat verpakkingsmaterialen en andere materialen of voorwerpen, bestemd om direct of indirect met levensmiddelen in contact te komen, in geen geval tot een aantasting van de organoleptische eigenschappen van een levensmiddel mogen leiden.
Het is dus van cruciaal belang dat fabricanten van verpakkingsmaterialen (kunststoffen, papier, karton, blik, hout, …) de geureigenschappen van hun producten kennen en via procesinnovatie verder kunnen optimaliseren. De geureigenschappen van verpakkingsmaterialen kunnen zowel sensorisch (via geurtesten), als chemisch-analytisch geëvalueerd worden. Voor sensorische analyse wordt soms gebruikt gemaakt van de zogenaamde Robinson-test. Voor objectieve geurprofilering van verpakkingsmaterialen kunnen tevens chemisch-analytische technieken worden toegepast. Om inzicht te krijgen in de geurbeïnvloedende factoren, zoals inhoudsstoffen (grondstoffen of masterbatches, inkten, lijmen, coatings, vernissen, hulpstoffen, …) en procestechnologieën wordt een ‘totale vluchtige stoffenanalyse’ d.m.v. gaschromatografie-massaspectrometrie (GC-MS)profilering toegepast. Daarentegen kan massaspectrometrie-gebaseerde elektronische neustechnologie (MS-nose) ook aangewend worden voor snelle classificatie van verpakkingsmaterialen (good/bad) op basis van hun geurprofiel.
Het spreekt vanzelf dat ingangscontrole m.b.t. de organoleptische eigenschappen van de gebruikte verpakkingsmaterialen van cruciaal belang is voor de optimale sensorische eigenschappen van een voedingsmiddel. In de meeste bedrijven worden geurtesten uitgevoerd door een bedrijfspanel. In bepaalde gevallen kan chemisch-analytische geurkarakterisering d.m.v. GC-MS profilering echter noodzakelijk zijn om inzicht te krijgen in de chemische achtergrond en de moleculaire basis van de geurproblematiek – dit om oog op product- en procesinnovatie van verpakkingsmaterialen te ondersteunen.
Niet alleen verpakkingsmaterialen kunnen sensorisch en chemisch-analytisch geprofileerd worden, ook industriële producten (b.v. polyurethaanschuimen) en contactmaterialen (opslagcontainers, onderdelen van procesapparatuur, …) kunnen geëvalueerd worden op basis van hun geureigenschappen.
Meer info
- Laboratorium voor Aromaonderzoek, KaHo Sint-Lieven
- SENSTECH (Vlaams Adviescentrum voor Sensoriek van Voedingsmiddelen)
