Een gerichte anti-oxidans keuze

Het onverzadigd karakter van omega-3 vetzuren maakt hen gevoelig voor vetoxidatie. Dit gaat gepaard met het ontstaan van ongewenste producten, zoals off-flavours en vrije radicalen. Onderzoekers gingen na welke anti-oxidans strategieën het meest geschikt zijn om dit tegen te gaan.

Onderzoekers van de Technische universiteit van Kopenhagen evalueerden de antioxidatieve eigenschappen van diverse anti-oxidantia in een reeks levensmiddelen die met omega-3 vetzuren (visoliën) verrijkt waren. Ze spitsten zich toe op levensmiddelen-emulsies: melk, melkdrank, dressing, mayonaise en een aantal modelsystemen. 
Ze stelden vast dat een zelfde anti-oxidans in verschillende systemen duidelijk verschillende beschermende anti-oxidatieve eigenschappen bezit. Deze verschillen zijn deels terug te voeren naar het verschil in anti-oxidatieve mechanismen in de diverse systemen. Daarnaast speelt ook de aanwezigheid van andere factoren, zoals bijvoorbeeld de inherente aanwezigheid van tocopherolen en andere componenten met anti-oxidatieve eigenschappen in de oliën, een rol. Er kan ook interferentie optreden met andere ingrediënten uit het levensmiddel, zoals eigeel en weiproteïnen.

De effecten van volgende anti-oxidantia werden beschouwd: EDTA (ethyleendiamine tetra-acetic acid), ascorbinezuur, ascorbyl palmitaat, tocopherolen, propylgallaat, galluszuur en lactoferrine. Voor de diverse bestudeerde systemen kwamen ze tot de volgende conclusies:

Mayonaise, dressing en melkdrank met 5% vet

  • EDTA: meest efficiënte anti-oxidans, met een 94%-ige reductie van het ontstaan van een ‘vis-‘geur in zowel mayonaise als de melkdrank.
  • In dressings kan de anti-oxidans efficiëntie van EDTA verbeterd worden door extra toevoeging van gamma-tocopherol en ascorbyl palmitaat. Vermoedelijk is dit ook in mayonaise het geval.

Melk met 1,5% vet

  • Ascorbyl palmitaat kwam naar voor als het meest effectieve anti-oxidans, met een 73%-ige reductie van de ‘vis-‘ geur.
  • Het mengen van de visolie met koolzaadolie voor incorporatie in de melk, overtrof het resultaat dat door incorporatie van ascorbyl palmitaat werd geboekt: 87%-ige reductie van ‘vis-‘ geur.
  • Ook met gamma-tocopherol konden goede resultaten worden geboekt.
  • Het gebruik van visolie met een hoge kwaliteit wordt aangeraden.

Model- o/w-emulsies

  • Model-emulsies (O/W): emulsies (emulgator, olie)  met (lecithine, vis-en algenolie), (weiproteïnen, algenolie), (poly-oxy-ethyleen 100 stearyl ether (brij 700), algenolie), (lecithine/chitosan, haringolie (menhaden olie))
  • Afhankelijk van de emulsiesamenstelling werden andere resultaten bekomen. Men concludeerde dat bv. pH en interacties met andere componenten (emulgatoren) de efficiënte van de anti-oxidantie beïnvloedde.
  • EDTA en tocopherol scoorden goed in de diverse systemen.
  • Met propylgallaat en tocopherolenmengsels, en vaak ook met ascorbinezuur, kon geen goede anti-oxidatieve werking gevonden worden.

Bron

Jacobsen Charlotte, Let Mette Bruni, Nielsen Nina Skall and Meyer Anne S. (2008). Antioxidant strategies for preventing oxidative flavour deterioration of foods enriched with n-3 polyunsaturated lipids: a comparative evaluation. Trends in Food Science & Technology, 19 (2), p. 76-93.