Gezondheidseffecten van natuurlijke kleurcomponenten

Natuurlijke kleurcomponenten hebben niet alleen een positief imago bij de consument. Verschillende van deze pigmenten blijken ook verantwoordelijk te zijn voor gunstige gezondheidseffecten. Niet toevallig komen deze kleurcomponenten ruim aan bod in het Flanders’ FOOD seminarie ‘Kleur – natuurlijk?’ van 2 oktober 2007

Kleur is een belangrijke kwaliteitscomponent die de appreciatie van voedingsproducten door de consument sterk beïnvloed. Door het feit dat de meeste natuurlijke kleurstoffen ook positieve gezondheidseffecten hebben, is er bij de consument een toenemende vraag naar producten die deze componenten bevatten. Bovendien hebben verschillende landen al een aantal synthetische kleurstoffen verbannen, waardoor de interesse voor natuurlijke pigmenten verder toeneemt.

De meeste eetbare natuurlijke pigmenten zijn ofwel wateroplosbaar ofwel vetoplosbaar. Bietwortel bevat wateroplosbare betacyaninen zoals betanine, die bijdragen tot de rode kleur en die gebruikt worden als natuurlijke kleurstof. Anthocyaninen van rode bieten vertonen antioxidatieve en ontstekingsremmende werking, terwijl het vetoplosbare lycopeen uit tomaten preventief lijkt te werken tegen bepaalde types kanker en cardiovasculaire aandoeningen.

Een andere belangrijke vetoplosbare kleurstof is het carotenoid bixine van Annatto zaden. De consumptie van groenten en fruit rijk aan carotenoïden, is gelinkt met een lagere prevalentie van kanker en cardiovasculaire aandoeningen. In het bijzonder vertoont β-caroteen antioxidatieve, cyclooxygenase en groeiremmende activiteit tegen humane kanker cellijnen. Het groene pigment chlorofyl is dan weer overvloedig aanwezig in bladgroenten en de consumptie zou eveneens het ontstaan van bepaalde vormen van kanker kunnen voorkomen of vertragen.

Reddy en medewerkers gingen de relatieve werkzaamheid na van betanine, bixine, chlorofyl, β-caroteen, lycopeen en cyanidine-3-O-glucoside als inhibitoren van vetzuurperoxidatie, cyclooxygenase enzymen en menselijke tumorcel ontwikkeling. De verschillende pigmenten werden geïsoleerd uit respectievelijk rode bieten, annatto zaden, spinazie, wortel, tomaten en kersen. Alle pigmenten toonden inhibitie tegen cyclooxygenase enzymen en een dosis-afhankelijke groei-inhibitie tegen verschillende tumorcellen. De vetoplosbare pigmenten vertoonden hogere antioxidatieve, ontstekingsremmende en antikanker activiteiten dan de hydrofiele pigmenten, behalve bij hoge concentraties. Echter, een combinatie van betanine en anthodyanine verlaagde hun bioactiviteit, net zoals een combinatie van lycopeen, β-caroteen en bixine.

Bronnen

  • FSTA
  • Reddy, MK; Alexander-Lindo, RL; Nair, MG (2005). Relative inhibition of lipid peroxidation, cyclooxygenase enzymes, and human tumor cell proliferation by natural food colors. Journal of Agricultural and Food Chemistry 53 (23) 9268–9273.