Sluitsystemen voor de verpakking van levensmiddelen

Vooraleer een levensmiddel te verpakken, dient er eerst geweten te zijn wat de gewenste houdbaarheid is en, hierop aansluitend, welke de voorwaarden zijn waaraan een verpakkingsysteem dient te voldoen om het beoogde resultaat te bekomen. Voor vloeibare levensmiddelen is het sluitsysteem dikwijls een klein, maar zeer belangrijk onderdeel. Dit wordt door het artikel “Caps and Closures” in het tijdschrift Soft Drinks International van mei 2007 op interessante wijze beschreven. Hieronder volgt een korte bewerkte samenvatting in het Nederlands.

Er komen heel wat factoren kijken bij de sluiting van verpakkingen. Naast het lassen van verpakkingen voor meestal vaste levensmiddelen is er een hele waaier aan doppen in metaal, plastiek, kurk e.a. in gebruik voor het verpakken van meestal vloeibare levensmiddelen. Het artikel “Caps and Closures” in het tijdschrift Soft Drinks International van mei 2007 beschrijft hoe de integriteit van verpakte vloeibare levensmiddelen kan worden verzekerd bij lange houdbaarheden. Hierbij verwijst de auteur naar het boek “Packaging Closures and Sealing Systems” beschikbaar in de bibliotheek van Pack4Food.

De keuze van een uitstekend verpakkingsmateriaal valt in het niets indien de sluiting niet deugd. Het soort sluitsysteem is van groot belang om efficiënt (onder juiste parameters en zonder onnodige productiestops) te verpakken en om de houdbaarheid van het levensmiddel te verzekeren. Bovendien dient de verpakker in rekening te brengen of het levensmiddel in een keer geconsumeerd wordt of dat de sluiting verschillende keren open en toe moet kunnen.

Om zeker te zijn dat alle componenten van het sluitsysteem compatibel zijn is het van belangvoorafgaandelijk een aantal testen te doen. Het is niet omdat de concurrent het doet dat het systeem zo maar kan worden overgenomen. Mislukkingen zijn soms te wijten aan kleine verschillen zoals de dikte van de draad binnen een schroefdop. Indien door een kleine afwijking lucht en dus micro-organismen in de verpakking terechtkomen zou een recall wel dure consequenties kunnen hebben. In ieder geval duurder dan een aantal voorafgaandelijke testen op de vulmachine.

Na koud of warm vullen wordt er in een aantal gevallen gepasteuriseerd of gesteriliseerd in de verpakking. De hoge drukverschillen en de aanwezigheid van vocht aan hogere temperaturen vragen supplementaire eigenschappen van het sluitmateriaal.

Er zijn dikwijls voorbereidende behandelingen nodig zoals een lichte voorverwarming en de juiste kracht bij het aanbrengen (torque) van een dop zodat de gebruikers-consumenten de sluiting achteraf nog manueel zouden kunnen openen. Dit maakt deel uit van de nodige gebruiksvriendelijkheid waarover de consument zal oordelen door het product al of niet terug te kopen.

Het sluitmateriaal (metaal, PP, PE, ..) wordt bepaald in functie van de gewenste houdbaarheid. Door een geschikte proceskeuze blijft het materiaal zuiver, al of niet met een desinfectiefase, en blijft het op zijn plaats zitten tijdens het daaropvolgende transport. Daarvoor kunnen onderdruk, een retentiering of een bijkomend omhulsel, al of niet gekleefd, van belang zijn.

Alle bovengenoemde aspecten helpen om een perfecte sluiting te realiseren. Dit doet ons besluiten dat het sluitsysteem (materiaal en systeem om aan te brengen) waarschijnlijk het belangrijkste onderdeel is van de verpakking. Alles staat of valt met de kwaliteit en de controle van de handelingen die nodig zijn om tot een perfect resultaat te komen.

Daarmee is het verhaal echter nog niet afgelopen, want naar milieu toe zijn er een aantal vereisten die meer en meer een rol zullen spelen. Het gaat niet om verpakking of om sluiting van de verpakking alleen, maar over een aanvaardbaar totaal concept waarmee naast veiligheid en efficiëntie ook aan de milieuvereisten kan worden voldaan.

Bron: Soft Drinks International May 2007 en Pack4Food