Wereldwijd is de vraag naar zeewier sterk stijgende, maar het aanbod uit wilde oogsten loopt achter. Vele Europese landen zetten daarom in op lokale kweek van zeewier als nieuwe duurzame ondernemingsvorm. Ook in Vlaanderen is er vanuit de bedrijfswereld grote interesse in zeewier voor gebruik als voeding, in veevoeder, voedingssupplementen en andere afzetmarkten.
Vlaams zeewier: welke nieuwe kansen biedt dit?
Op heden gebruiken sommige bedrijven reeds zeewier, maar op kleine schaal en met zeewier afkomstig van wilde oogsten uit het buitenland. Lokale kweek, verwerking en vermarkting van zeewier via de korte keten daarentegen biedt enorme mogelijkheden voor het Vlaams milieu en de markt. Het lokaal kweken van zeewier biedt, naast lokale tewerkstelling en meerwaarde productie, vele voordelen die nu grotendeels niet aangeboden worden op de markt:
- Verse zeewieren (i.p.v. gedroogd of ingevroren wieren)
- Hoogkwalitatieve zeewieren (i.p.v. gemengde, onzuivere aanvoer)
- Kleinere, hoogwaardige niche-soorten (i.p.v. grote, snelgroeiende bruinwieren)
- Stabiele, duurzame aanvoer (i.p.v. toenemende druk op wilde zeewierpopulaties en verplicht tijdelijk sluiten van de oogstgebieden)
- Producten met een positief effect op het milieu
De lokale kweek van zeewieren zal toelaten om nieuwe producten te introduceren in Vlaanderen die vaak nog niet bekend zijn bij de consument of die vandaag te duur zijn omdat de zeewierkweek nog niet wijdverspreid is. Helaas ondervinden bedrijven een groot aantal barrières om zeewier te kweken, verwerken, en vermarkten in Vlaanderen. Mogelijke afnemers wachten op lokale producenten, mogelijke producenten op stabiele afzetmarkten en beschikbare kweekgebieden. Het is enkel door de waardeketen als geheel te mobiliseren dat alle barrières opgelost zullen kunnen worden en dat deze nieuwe duurzame economische activiteit zich zal vestigen in Vlaanderen.
'SeaConomy'
Bedrijven uit diverse sectoren die samenwerken om innovatie te realiseren, dit is precies wat Sioen Industries, Lambers-Seghers, Colruyt, Pures en POM West-Vlaanderen willen doen in het SeaConomy-project. Zeewier is een product met een internationale markt en met een enorm groeipotentieel in Europa. Ook i-Cleantech Vlaanderen erkent het potentieel van deze nieuwe economie en levert €125.724 steun aan het project (via MIP-oproep 2016). SeaConomy ging officieel van start op 1 oktober 2016 en loopt nog tot 31 maart 2018. Ook Flanders’ FOOD biedt inhoudelijke ondersteuning aan dit project.
Wat zijn de ambities van Seaconomy?
SeaConomy beoogt om aan deze Vlaamse call-to-action vanuit de bedrijfswereld te beantwoorden. Het project heeft drie grote doelstellingen:
- Bepalen van de economische haalbaarheid van de zeewiereconomie
- Bepalen van de duurzaamheidsbijdrage van de zeewiereconomie
- Aanpakken van wetgeving, markttoegang, publiek en politiek draagvlak
Het project beoogt een mogelijke Vlaamse zeewierindustrie concreet in kaart te brengen. Specifieke vragen die beantwoord zullen worden zijn: Welke soorten worden gevraagd en mogen gekweekt worden? Welke volumes zijn gewenst? Welke kweekoppervlaktes zijn nodig en welke zones zijn geschikt? Welke zones op zee zijn mogelijk beschikbaar? Is kweek haalbaar langs de kust of in de offshore windmolenparken? Welke vorm van zeewier is gewenst? Welke technologieën zijn meest geschikt voor kweek, voorbehandeling, en verwerking? Welke afzetmarkten kunnen worden aangesproken? Hoe kan zeewierkweek verder verduurzamen? Hoe groot zal de meerwaarde van lokale productie zijn? Wat is een mogelijke impact op de tewerkstelling en welke investeringen zijn nodig?
Met concrete visie op mogelijke economische, maatschappelijke, en ecologische impact zal het project ook externe barrières zoals perceptie van de consument, politiek en publiek draagvlak, en wetgeving m.b.t. mogelijke toepassingen en kweeklocaties trachten aan te pakken via onderzoek en aanbevelingen voor wetswijzigingen zodat de zeewiereconomie in Vlaanderen kan ontwikkelen.
Actief meebouwen aan de zeewiereconomie?
Bent u ook geboeid door zeewier of wilt u graag weten wat zeewier voor uw bedrijf kan betekenen? Dan kunt u alvast het volgende doen:
- Volg de ontwikkelingen en resultaten van het SeaConomy-project op deze website: http://fabriekenvoordetoekomst.be/vlaams-zeewierplatform
- Houd alvast donderdag 23 februari 2017 vrij in uw agenda! Op die dag vindt een seminarie plaats waarbij u de mogelijkheid krijgt om in contact te komen met andere zeewier-believers en zal u geïnformeerd worden over potentiële toepassingen van zeewier.
- Stuur een mailtje naar de POM West-Vlaanderen (E: lien.loosvelt@pomwvl.be, T: 059/369930) om uw interesse aan te geven. Zij contacteren u en bekijken op welke manier u actief betrokken kan worden bij het project.
